สำหรับในประเทศไทยนั้น การจัดการโลจิสติกส์กำลังเป็นที่สนใจอย่างมากของหลายๆ บริษัท เพราะถ้าหากว่าบริษัทใด มีการขนส่งสินค้าที่ใช้งบประมาณน้อย หรือการขนส่งมีการเคลื่อนย้ายสินค้าที่สามารถประหยัดทั้งเวลา และค่าใช้จ่ายมากเท่าไหร่ก็จะยิ่งเกิดผลดี และช่วยลดต้นทุนต่อบริษัทได้มากขึ้นเท่านั้น หรือสรุปง่ายๆ คือ โลจิสติกส์เป็นการเคลื่อนย้ายสินค้าจากจุดต้นทางไปยังจุดจำหน่ายตามความต้องการของลูกค้า
โดยเป้าหมายของโลจิสติกส์นั้นเพื่อให้ลดค่าใช้จ่าย ลดระยะเวลาในการขนส่ง ลดปัญหาต่างๆ ทุกอย่างที่จะเกิดขึ้น โดยใช้ต้นทุนน้อยที่สุด และในแถบภูมิภาคอาเซียนมองประเทศไทยเป็นผู้นำด้านโลจิสติกส์ และการส่งออกที่ดีที่สุด เพราะฉะนั้นเมื่อเกิดความต้องการทางด้านโลจิสติกส์มากขึ้น หลายๆมหาวิทยาลัยจึงมีการเพิ่มหลักสูตรการเรียนการสอนที่เกี่ยวข้องกับโลจิสติกส์เกิดขึ้น
อย่างที่มหาวิทยาลัยศรีปทุม มหาวิทยาลัยเอกชนที่เล็งเห็นถึงกระแสของอุตสาหกรรมโลจิสติกส์ โดย ดร.คมน์ พันธรักษ์ อาจารย์ประจำสาขาการจัดการโลจิสติกส์ และโซ่อุปทาน คณะบริหารธุรกิจ มหาวิทยาลัยศรีปทุม ได้อธิบายเกี่ยวกับโลจิสติกส์ไว้ว่า “ความเข้าใจในอดีตคนทั่วไปคิดว่าโลจิสติกส์คือการขนส่งแต่จริงๆ แล้วไม่ใช่เพียงแค่การขนส่ง การขนส่งเป็นส่วนหนึ่งของโลจิสติกส์ ส่วนถัดมาเป็นเรื่องของการบริหารสินค้าคงคลัง คลังสินค้า ศูนย์กระจายสินค้าที่ทำหน้าที่ในการกระจายสินค้าไปยังลูกค้า และยังมีงานในส่วนให้บริการด้านโลจิสติกส์ การส่งออก นำเข้า และสุดท้ายคืองานให้คำปรึกษาด้านโลจิสติกส์”
ผู้คนที่จบทางด้านโลจิสติกส์จะมีงานที่เกี่ยวข้อง 4 งานใหญ่ ดังนี้ ได้แก่ การขนส่ง เพื่อให้สินค้าไปถึงมือลูกค้าอย่างเหมาะสม คิดเป็นร้อยละ 54% คลังสินค้าและศูนย์กระจายสินค้า มีหน้าที่รวบรวมสินค้าจากหลายๆ ที่แล้วกระจายไปตามสาขาต่างๆคิดเป็นร้อยละ 24 % งานบริการด้านโลจิสติกส์ เป็นตัวแทนออกของ สายการเดินเรือ และ Clearing คิดเป็นร้อยละ 19% และงานให้คำปรึกษา ให้คำแนะนำช่วยลดต้นทุน คิดเป็นร้อยละ 3%
ทางมหาวิทยาลัยศรีปทุมนั้นได้ทำการเปิดการเรียนการสอนที่เกี่ยวกับด้านโลจิสติกส์ และโซ่อุปทาน ทั้งในระดับปริญญาตรี ปริญญาโท และปริญญาเอก โดยในระดับปริญญาตรีนั้นจะสอนเกี่ยวกับกระบวนการ วิธีการ เรียนรู้แต่ละฟังก์ชั่น แต่ละหน้าที่ที่เกี่ยวกับโลจิสติกส์ การวางแผน สินค้าคงคลัง โดยพื้นฐานจะเกี่ยวข้องกับการบริหารธุรกิจ ต้องเข้าใจเกี่ยวกับการเงิน การตลาดเบื้องต้น ต้องเข้าใจว่าถ้าไปเริ่มต้นทำธุรกิจเราต้องมองภาพออก พอเรียนไปเรื่อยๆ และในปีที่สูงขึ้นนักศึกษาต้องเรียนลงลึกไปอีก สุดท้ายก่อนจบจะมีการส่งนักศึกษาออกไปปฏิบัติแบบสหกิจศึกษากับสถานประกอบการอย่างน้อย 6 เดือน
นอกจากนั้นในระหว่างที่กำลังศึกษา ทางคณะยังได้เชิญบุคลากรที่มีความรู้ทางด้านโลจิสติกส์มาบรรยายในทุกวิชา และทุกเทอม พอถึงช่วงฝึกงาน หรือฝึกสหกิจทางคณะจะมีเครือข่ายหรือ พาทเนอร์ภายนอกที่สามารถติดต่อให้เข้าร่วมฝึกสหกิจให้ด้วย เช่น บริษัทขนส่งระดับโลกอย่าง FedEx DHL UPS รวมไปถึงบริษัทขนส่งทั้งในและต่างประเทศ ในส่วนปริญญาโทได้สอนให้เป็นอย่างผู้บริหาร สอนให้ไปแก้ปัญหา เช่นไปหาดูว่าองค์กรเรามีปัญหาอะไร ก็รีบแก้ไข เป็นต้น ส่วนของปริญญาเอก จะสอนให้ไปสร้างเครื่องมือในการแก้ปัญหา สร้างองค์ความรู้ใหม่ ไปดู วิธีการโดยคิดวิธีใหม่ๆ ผ่านการวิจัย
สำหรับผู้ที่สนใจที่จะเรียนทางด้านสาขาโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน ของ ม.ศรีปทุม ต้องเป็นผู้ที่สำเร็จการศึกษาระดับมัธยมศึกษาปีที่ 6 หรือเทียบเท่าไม่จำกัดว่าสายศิลป์ หรือสายวิทย์ ซึ่งหลายคนอาจจะกังวลเกี่ยวกับพื้นฐานด้านคณิตศาสตร์ กลัวว่ามันจะยากเกินไป ซึ่งวันนี้ เราจะพาไปทำความรู้จัก กับรุ่นพี่ปี 4 คือ พี่เจน นายภูดิศ เอี่ยมสิริ ผู้ที่ไม่ได้จบสายวิทย์ – คณิตมา และไม่ได้ตั้งใจจะเลือกสาขาโลจิสติกส์ตั้งแต่แรก เพียงแค่คิดว่าเรียนอะไรก็ได้ที่อยู่ในสายบริหารธุรกิจ ไปลองอ่านส่วนหนึ่งกับบทสัมภาษณ์กันเลย
หลายคนบอกว่าเรียนโลจิสติกส์ใช้คณิตศาสตร์เยอะไหม ?
เอาจริงๆผมก็เรียนศิลป์ – ญี่ปุ่นมาก็ไม่ค่อยแน่นเรื่องคณิตเท่าไหร่ เกรดก็ประมาณ 3 กว่าๆ ครับ
ทำไมถึงมาเลือกเรียนสาขานี้ ?
ที่จริงแล้ว ผมอยากเรียนคณะบริหารแต่ผมไม่ได้พ้อยว่า ผมต้องเรียนสาขาไหน แต่คือตอนนี้ผมเห็นแนวโน้มว่าโลจิสติกส์น่าสนใจที่สุด เลยเลือกที่จะเรียนครับ
พอเลือกเรียนเสร็จแล้ว เหมือนที่คิดไว้ไหม ?
ดีกว่าที่คิดครับ เพราะก่อนที่จะเข้ามาผมก็มีความเชื่อว่าเป็นแค่เพียงการขนส่ง ก็มีการปรึกษาคุณพ่อบ้างว่ามันเป็นอย่างไร เพราะพ่อผมก็ทำงานในสายบริหาร พ่อก็บอกว่ามันเป็นการลดต้นทุนนะ ผมก็ยังไม่เข้าใจ แต่พอผมเข้ามาได้สัมผัสได้ อาจารย์ก็มีเรื่องมาเล่าบ่อยๆ ก็เลยเข้าใจมากขึ้น ว่ามันไม่ใช่แค่การขนส่งแต่มันเป็นทั้งกระบวนการในโซ่อุปทาน
จากบทสัมภาษณ์ส่วนหนึ่งเพียงสั้นๆ ก็พอสรุปได้ว่า การที่จะเข้ามาเรียนในสาขาโลจิสติกส์และโซ่อุปทานของมหาวิทยาลัยศรีปทุมนั้น ไม่จำเป็นต้องเก่งด้านคณิตศาสตร์มาก่อน แต่ก็ไม่ใช่ว่าก่อนเข้าศึกษาไม่คิดจะอ่านตำราอะไรมาเลย สิ่งที่ต้องเตรียมมา คือ ความตั้งใจ และความมุ่งมั่น ที่พอหลับตาแล้วเราเห็นตัวเองทำงานด้านไหน คุณสมบัติเรามีอะไร แล้วเมื่อจบออกไปเราประสบความสำเร็จแน่นอน
และวันนี้เราจะทิ้งท้ายด้วยสิ่ง 3 สิ่งที่ ดร.คมน์ พันธรักษ์ อาจารย์ประจำสาขาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน อยากจะฝากไว้ให้น้องๆ ที่สนใจในด้านโลจิสติกส์ อย่างแรก ต้องมีความตั้งใจ ไม่ต้องกลัวว่ามันจะยากเกินไป อย่างที่สอง ต้องเป็นคนช่างสังเกต คิดวิเคราะห์ เพราะคนที่เรียนบริหาร และโลจิสติกส์ต้องเป็นคนช่างวางแผน อย่างที่สาม ต้องกล้าแสดงออก กล้าที่จะนำเสนอ เพราะตลอดเวลาที่เรียนจะมีการออกไปนำเสนอผลงาน คือต้องกล้าพูด กล้าทำ กล้าคิด เพราะถ้าจบออกไปแล้วนั้น ต้องได้ใช้แน่นอน…..
อาชีพ
– นักวิเคราะห์ด้านโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน
– นักวางแผนวัตถุดิบ การผลิต หรือการกระจายสินค้า
– นักวิเคราะห์กระบวนการทางธุรกิจ
– นักวิจัย/นักวิชาการด้านโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน
– นักวิจัย/นักวิชาการด้านการจัดการการปฏิบัติการ
– อาจารย์หรือนักวิชาการประจำสถาบันต่าง ๆ
– เจ้าของกิจการและผู้ประกอบอาชีพอิสระทางธุรกิจ
– ผู้บริหารองค์กรภาครัฐและเอกชนในระดับสูง
– นักวิจัยทางด้านบริหารธุรกิจของหน่วยงานต่างๆ หรือ นักวิจัยอิสระ
– ที่ปรึกษาทางธุรกิจ ให้แก่บริษัทเอกชนและหน่วยงานของรัฐ
เส้นทางอาชีพและความก้าวหน้า
การจัดการลอจิสติกส์และโซ่อุปทานเป็นการบูรณาการความรู้ในทุกๆ ด้านเพื่อยกระดับความสามารถในการแข่งขันให้กับองค์กร ดังนั้นอาชีพที่เกี่ยวข้องกับสายงานนี้จะแบ่งออกเป็น 2 ส่วนที่สำคัญก็คือ
1. ตำแหน่งงานในองค์กร
• งานจัดซื้อ จัดหา จะต้องทราบถึงแหล่งที่มาของวัตถุดิบ หลักการเจรจาต่อรอง การประมาณการความต้องการที่แม่นยำ หลักเกณฑ์ในการชำระเงิน เทคโนโลยีที่ใช้ในงานจัดซื้อจัดหา การจัดการความสัมพันธ์กับผู้ขายปัจจัยการผลิต เช่น การร่วมกันวางแผนการสั่งซื้อ เป็นต้น
• งานคลังสินค้า จะต้องทำการวางแผนการใช้พื้นที่ภายในคลังสินค้า หลักการจัดเก็บสินค้า การใช้อุปกรณ์และเทคโนโลยีเพื่ออำนวยความสะดวกในการทำงาน ปริมาณของสินค้าที่เหมาะสม การแบ่งประเภทของสินค้า การวางแผนการจัดเก็บและจัดส่งสินค้า เป็นต้น
• งานขนส่งสินค้า เกี่ยวข้องกับการวางแผนการขนส่ง การกำหนดเส้นทางการขนส่ง วิธีการกระจายสินค้าที่เหมาะสม การใช้ทรัพยากรอย่างเต็มประสิทธิภาพทั้งขาไปและขากลับ การพัฒนาวิธีการจัดส่งเพื่อลดเวลาในการจัดส่งสินค้า เป็นต้น
• งานด้านสารสนเทศ เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลทั้งหมดภายในองค์กรและระหว่างองค์กร ตั้งแต่ความต้องการของลูกค้า ปัญหาที่เกี่ยวข้อง ข้อมูลด้านการไหลของสินค้า การไหลของข้อมูลข่าวสาร และการไหลของเงิน ข้อมูลของคลังสินค้า ข้อมูลของผู้ขายปัจจัยการผลิต เพื่อนำไปใช้ในการปรับปรุงและพัฒนาองค์กร • งานด้านลูกค้าสัมพันธ์ เป็นการดูแลจัดการลูกค้า อาทิเช่น การจัดการร้านค้าปลีก เป็นการช่วยพัฒนาร้านค้าในด้านการวางแผนการสั่งซื้อ การจัดเก็บสินค้า การจัดหน้าร้าน การประสานข้อมูลกับลูกค้า
• อื่นๆ เช่น งานลดต้นทุน การวางแผนการบำรุงรักษา
2. งานที่ปรึกษา
• นักวิเคราะห์และปรับปรุงธุรกิจ จะต้องเข้าใจถึงระบบโดยรวมของธุรกิจ การเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์และแก้ไขปัญหา การหาแนวทางในการพัฒนาองค์กรเพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าและการลดต้นทุน
• การฝึกอบรม เทคนิคต่างๆ ด้านลอจิสติกส์และโซ่อุปทาน
• การให้คำปรึกษาหน่วยงาน
ดูข้อมูลสาขาได้ที่
หลักสูตรปริญญาตรี สาขาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน
ชื่อคณะ วิทยาลัยโลจิสติกส์และซัพพลายเชน
ชื่อสาขา การจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน (Logistics and Supply Chain Management)
ชื่อปริญญา บธ.บ. (การจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน) (บริหารธุรกิจบัณฑิต (การจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน))
รายละเอียด
พัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้ ความสามารถ และความเชี่ยวชาญในงานด้านการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน ทั้งภาคทฤษฎีและ ภาคปฏิบัติ ระหว่างศึกษามีการเตรียมความพร้อมให้ผู้เรียนผ่านกิจกรรมเสริมหลักสูตร อาทิ การเสริมสร้างความเข้าใจแบบบูรณาการด้วยเกมส์ด้านโลจิสติกส์ การอบรมเสริมความรู้ใหม่ๆ โดยวิทยากรที่มีความเชี่ยวชาญชั้นนำ สาขาวิชาได้ทำการแบ่งกลุ่มวิชาเพื่อสร้างความเชี่ยวชาญให้เกิดขึ้นกับนักศึกษามากยิ่งขึ้น ได้แก่
– กลุ่มวิชาการขนส่ง
– กลุ่มวิชาคลังสินค้า
– กลุ่มวิชาการผลิต
นอกจากนี้ทางสาขาได้มีความร่วมมือกับสหพันธ์การขนส่งทางบกแห่งประเทศไทยในด้านการพัฒนาหลักสูตรให้ทันสมัยอย่างต่อเนื่องและการเน้นสร้างความเชี่ยวชาญให้กับผู้เรียน
จุดเด่น
“สร้างความเชี่ยวชาญในงานด้านการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน” นักศึกษาจะได้เรียนรู้การวางแผนการขนส่ง การจัดเก็บและควบคุมสินค้า การจัดซื้อจัดหา การจัดการศูนย์กระจายสินค้า การบรรจุภัณฑ์ การส่งมอบสินค้า การติดต่อทำธุรกิจระหว่างประเทศ โดยเรียนกับมืออาชีพในวงการ มีทัศนศึกษาดูงานและปฏิบัติงานกับสถานประกอบการชั้นนำก่อนสำเร็จการศึกษา
