บทบาทของบัญชีสิ่งแวดล้อมในยุค ESG: การเปลี่ยนผ่านสู่มาตรฐานการรายงานที่เข้มงวดขึ้น

บทบาทของบัญชีสิ่งแวดล้อมในยุค ESG:       การเปลี่ยนผ่านสู่มาตรฐานการรายงาน          ที่เข้มงวดขึ้น

โลกธุรกิจกำลังหมุนไปอย่างรวดเร็ว และ “กำไร” ไม่ใช่คำตอบสุดท้ายอีกต่อไป เมื่อกระแสความยั่งยืนและการใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล หรือ ESG ได้เข้ามาเป็นหัวใจสำคัญในการตัดสินใจของนักลงทุนและผู้บริโภค สิ่งนี้ส่งผลโดยตรงต่อนักบัญชี ที่ต้องก้าวข้ามการลงบันทึกเพียงตัวเลขทางการเงิน ไปสู่การวัดผลและรายงานข้อมูลที่จับต้องไม่ได้ แต่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่ออนาคตขององค์กร นั่นคือที่มาของ “บัญชีสิ่งแวดล้อม”

จาก CSR สู่ ESG: วิวัฒนาการของความรับผิดชอบองค์กร

หลายคนอาจคุ้นเคยกับคำว่า CSR (Corporate Social Responsibility) หรือความรับผิดชอบต่อสังคมขององค์กร ซึ่งมักถูกมองเป็นการทำกิจกรรมเพื่อสังคม เช่น การบริจาค การปลูกป่า หรือการสร้างสาธารณประโยชน์ แต่ในปัจจุบัน โลกได้ก้าวสู่มิติที่ลึกซึ้งและวัดผลได้มากขึ้น นั่นคือ ESG (Environmental, Social, Governance) ซึ่งเป็นหลักการที่ผนวกเข้ากับกลยุทธ์หลักของธุรกิจ

• Environmental (สิ่งแวดล้อม): การจัดการผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การปล่อยก๊าซเรือนกระจก, การจัดการขยะและของเสีย, การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ
• Social (สังคม): การดูแลพนักงาน, ความสัมพันธ์กับชุมชน, ความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์, สิทธิมนุษยชนในห่วงโซ่อุปทาน
• Governance (ธรรมาภิบาล): ความโปร่งใสในการดำเนินงาน, โครงสร้างคณะกรรมการ, การต่อต้านการทุจริต, การปฏิบัติตามกฎหมาย

ความแตกต่างที่สำคัญคือ CSR อาจเป็นกิจกรรมเสริม แต่ ESG คือแก่นแท้ของการดำเนินธุรกิจที่ยั่งยืน ซึ่งนักลงทุนใช้เป็นเกณฑ์สำคัญในการประเมินความเสี่ยงและโอกาสเติบโตของบริษัท และนี่คือจุดที่ บัญชีสิ่งแวดล้อม เข้ามามีบทบาทสำคัญอย่างยิ่ง

บัญชีสิ่งแวดล้อม (Environmental Accounting) คืออะไร?

บัญชีสิ่งแวดล้อม คือ กระบวนการรวบรวม วัดผล วิเคราะห์ และรายงานข้อมูลทางการเงินและไม่ใช่การเงินที่เกี่ยวข้องกับผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมขององค์กร ไม่ใช่แค่การบันทึก “ค่าปรับ” จากการก่อมลพิษ แต่เป็นการมองภาพรวมของต้นทุนและประโยชน์ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมทั้งหมด เช่น:

• ต้นทุนการป้องกันมลพิษ (Prevention Costs): ค่าใช้จ่ายในการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และการฝึกอบรมพนักงาน
• ต้นทุนการตรวจวัด (Appraisal Costs): ค่าใช้จ่ายในการตรวจสอบการปล่อยมลพิษ และการตรวจสอบซัพพลายเออร์
• ต้นทุนความล้มเหลวภายใน (Internal Failure Costs): ค่ากำจัดของเสียที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิต และค่าพลังงานที่สูญเสียไป
• ต้นทุนความล้มเหลวภายนอก (External Failure Costs): ค่าปรับ, ค่าชดเชยความเสียหายต่อชุมชน และการสูญเสียภาพลักษณ์และชื่อเสียง

การทำบัญชีสิ่งแวดล้อมที่ดีจะช่วยให้ผู้บริหารเห็นภาพต้นทุนที่แท้จริง และสามารถตัดสินใจลงทุนในเทคโนโลยีสะอาดหรือปรับปรุงกระบวนการเพื่อลดผลกระทบ ซึ่งท้ายที่สุดแล้วนำไปสู่การลดต้นทุนและสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน

ทำไมบัณฑิตปริญญาตรีบัญชีในยุคนี้ต้องรู้เรื่อง ESG?

ในอดีต นักบัญชีอาจเน้นแค่การทำงบการเงินให้ถูกต้องตามมาตรฐาน แต่ปัจจุบัน มาตรฐานการรายงานได้ขยายขอบเขตไปไกลกว่านั้น องค์กรกำกับดูแลทั่วโลกกำลังผลักดันให้บริษัทจดทะเบียนต้องเปิดเผยข้อมูลด้าน ESG อย่างเป็นระบบและน่าเชื่อถือ เช่น มาตรฐานใหม่ๆ อย่าง IFRS S1 และ IFRS S2 ที่พัฒนาโดย International Sustainability Standards Board (ISSB) ซึ่งกำลังจะกลายเป็นบรรทัดฐานใหม่ของโลก

ดังนั้น บัณฑิตที่จบหลักสูตรปริญญาตรีบัญชีในวันนี้ จะต้องมีทักษะและความเข้าใจในเรื่องเหล่านี้:

• ความสามารถในการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลที่ไม่ใช่ตัวเงิน: เช่น ปริมาณการปล่อยคาร์บอน, อัตราการใช้ทรัพยากรน้ำ
• ความเข้าใจในมาตรฐานการรายงานด้านความยั่งยืน: เพื่อจัดทำรายงานที่โปร่งใสและตรวจสอบได้
• ทักษะการประเมินความเสี่ยงและโอกาสด้าน ESG: ที่อาจส่งผลกระทบต่อมูลค่าของกิจการในระยะยาว
• การสื่อสารข้อมูลที่ซับซ้อน: ให้กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ทั้งนักลงทุน คณะกรรมการ และสาธารณชน

นักบัญชีที่ขาดความรู้ด้าน ESG และบัญชีสิ่งแวดล้อม จะกลายเป็นผู้ที่ตามไม่ทันโลก และอาจพลาดโอกาสสำคัญในสายอาชีพที่กำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดด

SPU กับการปั้นนักบัญชียุคใหม่: พร้อมรับมือความท้าทายด้าน ESG

การเรียนบัญชีในสถาบันการศึกษาที่มองเห็นการณ์ไกลและปรับตัวทันโลกจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ที่คณะบัญชี มหาวิทยาลัยศรีปทุม (SPU) เราเข้าใจถึงความเปลี่ยนแปลงนี้และได้ผนวกองค์ความรู้ด้าน ESG และความยั่งยืนเข้าไปในหลักสูตร เพื่อสร้างบัณฑิตที่มีความพร้อมสำหรับอนาคต

นักศึกษาจะได้เรียนรู้มากกว่าแค่เดบิต-เครดิต แต่จะได้เข้าใจถึงมิติของความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ผ่านกรณีศึกษาจริง การใช้เทคโนโลยีในการวิเคราะห์ข้อมูล และการเรียนรู้จากผู้เชี่ยวชาญในวงการ เพื่อให้บัณฑิต SPU ไม่ได้เป็นเพียงนักบัญชี แต่เป็น “นักบัญชีที่ปรึกษาเชิงกลยุทธ์” ที่สามารถนำข้อมูลด้าน ESG มาสร้างคุณค่าให้กับองค์กรได้อย่างแท้จริง

สำหรับผู้ที่สนใจศึกษาต่อและต้องการเป็นนักบัญชีที่ตอบโจทย์โลกอนาคต สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ หลักสูตรปริญญาตรีบัญชี ม.ศรีปทุม ที่พร้อมจะติดอาวุธให้คุณก้าวสู่โลกการทำงานอย่างมืออาชีพ

สรุป: อนาคตของนักบัญชีที่เชื่อมโยงกับความยั่งยืน

บทบาทของบัญชีสิ่งแวดล้อมและ ESG ไม่ใช่แค่เทรนด์ที่ผ่านมาแล้วผ่านไป แต่เป็น “มาตรฐานใหม่” ของโลกธุรกิจ นักบัญชีคือผู้กุมข้อมูลสำคัญที่จะชี้วัดความสำเร็จที่ยั่งยืนขององค์กร การเตรียมความพร้อมตั้งแต่วันนี้ด้วยการศึกษาในหลักสูตรปริญญาตรีบัญชีที่ทันสมัย จึงเป็นการลงทุนเพื่ออนาคตในสายอาชีพที่มั่นคงและมีคุณค่าอย่างแท้จริง