พี่มาแชร์! Collaboration & Teamwork: สกิลลับนักบัญชียุคใหม่ ทำงานข้ามแผนกยังไงให้ปัง!

สวัสดีเพื่อนๆ น้องๆ ทุกคน! พี่เป็นนักศึกษาคณะบัญชีฯ คนหนึ่งที่กำลังจะก้าวเข้าสู่โลกการทำงานเต็มตัว วันนี้เลยอยากมาแชร์เรื่องที่พี่คิดว่าโคตรจะสำคัญสำหรับพวกเราชาวบัญชี Gen Z นั่นก็คือเรื่อง “Collaboration & Teamwork” หรือการทำงานร่วมกับคนอื่น โดยเฉพาะการทำงาน “ข้ามสาย” หรือ “ข้ามแผนก” นั่นเอง

ลืมภาพจำเก่าๆ ที่ว่านักบัญชีคือคนที่นั่งจมอยู่กับกองเอกสาร ตัวเลข และเครื่องคิดเลขในมุมห้องไปได้เลย! โลกหมุนไปไกลมากแล้วน้องๆ นักบัญชีสมัยนี้คือ “นักยุทธศาสตร์” ที่ใช้ตัวเลขเป็นอาวุธ เพื่อช่วยให้บริษัทเติบโต และการจะทำแบบนั้นได้ เราจะเก่งคนเดียวไม่ได้เด็ดขาด เราต้องเป็นคนที่ทำงานร่วมกับคนอื่นได้แบบเนียนกริ๊บ!

ทำไม “ทำงานข้ามแผนก” ถึงเป็น The Next Big Thing ของชาวบัญชี?

เอาจริงดิ? ทำไมเราต้องไปยุ่งกับแผนกอื่นด้วย? แค่ตัวเลขในแผนกเราก็ปวดหัวจะแย่แล้ว… พี่เคยคิดแบบนี้เหมือนกัน แต่พอได้ฝึกงาน ได้ทำโปรเจกต์ต่างๆ ก็ตาสว่างเลยว่า

• ข้อมูลไม่ได้อยู่แค่ที่แผนกบัญชี: ตัวเลขที่เราเห็นในงบการเงิน มันมี “ที่มา” นะน้องๆ ยอดขายมาจากไหน? ก็มาจากทีม Sales ต้นทุนโฆษณามาจากไหน? ก็มาจากทีม Marketing ค่าจ้างพนักงานล่ะ? ก็ทีม HR ไง! การที่เราเข้าใจการทำงานของแผนกอื่น จะทำให้เราเห็นภาพรวมของธุรกิจ และวิเคราะห์ตัวเลขได้ลึกซึ้งกว่าเดิมเยอะ
• เราไม่ใช่แค่คนทำบัญชี แต่เป็น Business Partner: บริษัทไม่ได้จ้างเรามาแค่เพื่อปิดงบให้ถูก แต่จ้างมาเพื่อให้ “ข้อมูลเชิงลึก” (Insight) ที่จะช่วยให้ผู้บริหารตัดสินใจได้ดีขึ้น เช่น ทีม Marketing อยากจัดแคมเปญลดราคา 50% หน้าที่ของเราไม่ใช่แค่บันทึกค่าใช้จ่าย แต่คือการช่วยวิเคราะห์ว่า “พี่ครับแคมเปญนี้จะทำให้เรากำไรหรือขาดทุน? คุ้มที่จะทำมั้ย?” นี่แหละคือการเป็นคู่คิดทางธุรกิจ
• AI และ Automation กำลังมา: งานรูทีนน่าเบื่อๆ อย่างการคีย์ข้อมูล กำลังจะถูก AI และโปรแกรมคอมพิวเตอร์เข้ามาแทนที่ แต่งานที่ต้องใช้ Soft Skills อย่างการสื่อสาร การต่อรอง การแก้ปัญหา และการทำงานร่วมกับคนอื่น… AI ทำแทนเราไม่ได้! นี่แหละคือสกิลที่จะทำให้เราอยู่รอดและเติบโตในสายอาชีพนี้

“นักบัญชีที่เก่งที่สุด ไม่ใช่คนที่บวกเลขเร็วที่สุด แต่คือคนที่สามารถเปลี่ยนตัวเลขที่ซับซ้อน ให้กลายเป็นเรื่องราวที่ทุกคนเข้าใจ และนำไปใช้ตัดสินใจได้”

ทลายกำแพง! นักบัญชียุคใหม่ต้องคุยกับใครบ้าง? (และคุยเรื่องอะไร?)

นึกภาพตามนะว่าบริษัทคือทีมฟุตบอล บัญชีอาจจะไม่ใช่กองหน้าที่ยิงประตู แต่เราเป็น “มิดฟิลด์ตัวคุมเกม” ที่ต้องจ่ายบอลให้เพื่อนร่วมทีมเล่นง่ายขึ้น แล้วเพื่อนร่วมทีมของเรามีใครบ้างล่ะ? มาดูกัน!

1. ทีมการตลาด (Marketing) – คู่หูสายเปย์

ทีมนี้คือทีมที่ใช้เงินเก่งที่สุดทีมหนึ่งของบริษัทเลยก็ว่าได้! หน้าที่ของเราคือการทำงานร่วมกับพวกเขาเพื่อให้แน่ใจว่าทุกบาททุกสตางค์ที่จ่ายไปนั้น “คุ้มค่า”

• คุยเรื่องอะไร: งบประมาณแคมเปญ, ค่าโฆษณา (Ad Spend), ผลตอบแทนจากการลงทุน (Return on Investment – ROI), การวัดผลความสำเร็จของแคมเปญเป็นตัวเงิน
• ตัวอย่างบทสนทนา: “พี่มาร์เก็ตติ้งครับ แคมเปญยิงแอด Facebook ตัวล่าสุด เราใช้เงินไป 50,000 บาท แต่สร้างยอดขายกลับมาได้ 200,000 บาท ถือว่า ROI ดีมากเลยครับ รอบหน้าเราอาจจะเพิ่มงบตรงนี้ได้อีกนะ”

2. ทีมขาย (Sales) – แนวหน้าสร้างรายได้

ถ้ายอดขายคือเส้นเลือดใหญ่ของบริษัท ทีม Sales ก็คือหัวใจที่คอยสูบฉีดเลือดนั่นแหละ เราต้องทำงานกับพวกเขาอย่างใกล้ชิดเพื่อเข้าใจที่มาของรายได้ทั้งหมด

• คุยเรื่องอะไร: พยากรณ์ยอดขาย (Sales Forecast), ตั้งเป้ายอดขาย, ค่าคอมมิชชั่น, โปรโมชั่นส่งเสริมการขาย, การวิเคราะห์ยอดขายตามสินค้า/พื้นที่/พนักงานขาย
• ตัวอย่างบทสนทนา: “ข้อมูลจากระบบบัญชีบอกว่าสินค้า A ยอดขายตกลง 3 เดือนติดแล้วนะทีมเซลส์ พอจะมีข้อมูลจากฝั่งลูกค้ามั้ยครับว่าเกิดอะไรขึ้น เราจะได้วางแผนโปรโมชั่นหรือปรับกลยุทธ์กันถูก”

3. ทีมทรัพยากรบุคคล (Human Resources – HR) – ผู้ดูแลเรื่อง “คน”

ค่าใช้จ่ายที่ใหญ่ที่สุดของหลายๆ บริษัทก็คือ “เงินเดือนพนักงาน” นี่แหละ การทำงานกับ HR จึงสำคัญมากในการควบคุมต้นทุนและดูแลสวัสดิภาพของเพื่อนร่วมงาน

• คุยเรื่องอะไร: การคำนวณเงินเดือน, โบนัส, ค่าล่วงเวลา (OT), สวัสดิการพนักงาน, งบประมาณในการจัดอบรม, การวางแผนกำลังคน
• ตัวอย่างบทสนทนา: “พี่ HR ครับ แผนกโอเปอเรชั่นมีขอเบิก OT เพิ่มขึ้นเยอะมากในช่วง 2 เดือนที่ผ่านมา เราอาจจะต้องคุยกันเรื่องการจ้างพนักงานเพิ่ม เพื่อลดภาระงานและค่าใช้จ่ายระยะยาวครับ”

4. ทีมเทคโนโลยีสารสนเทศ (IT) – เพื่อนซี้สายเทค

ในยุคดิจิทัลแบบนี้ แผนกบัญชีกับ IT แทบจะเป็นแผนกเดียวกันอยู่แล้ว เราต้องพึ่งพาระบบและซอฟต์แวร์ต่างๆ ในการทำงาน การมีทีม IT ที่ดีคือพรจากสวรรค์!

• คุยเรื่องอะไร: การจัดซื้อซอฟต์แวร์บัญชี (เช่น SAP, Oracle), ระบบ ERP (Enterprise Resource Planning), ความปลอดภัยของข้อมูลทางการเงิน, การเชื่อมต่อข้อมูลระหว่างระบบ, การทำ Data Analytics
• ตัวอย่างบทสนทนา: “ทีม IT ครับ ตอนนี้แผนกบัญชีกำลังอยากได้ Dashboard ที่ดึงข้อมูลยอดขายกับต้นทุนมาแสดงผลแบบ Real-time พอจะช่วยพัฒนาเครื่องมือจากโปรแกรม Power BI ให้หน่อยได้มั้ยครับ”

5. ทีมผลิต / ปฏิบัติการ (Production / Operations) – หัวใจของการสร้างสินค้า

สำหรับธุรกิจที่มีโรงงานหรือผลิตสินค้าเอง ทีมนี้คือคนที่เราต้องไปคลุกคลีด้วย เพื่อให้เข้าใจ “ต้นทุน” ที่แท้จริงของสินค้าแต่ละชิ้น

• คุยเรื่องอะไร: ต้นทุนวัตถุดิบ, ค่าแรงในการผลิต, ค่าเสื่อมราคาเครื่องจักร, การจัดการสต็อกสินค้า (Inventory Management), การลดต้นทุนในกระบวนการผลิต
• ตัวอย่างบทสนทนา: “จากการคำนวณต้นทุนบัญชี พบว่าต้นทุนวัตถุดิบ B สูงขึ้น 15% ในไตรมาสนี้ ทีมผลิตพอจะช่วยดูได้มั้ยครับว่าเราสามารถหาซัพพลายเออร์รายอื่นที่ราคาดีกว่านี้ได้หรือเปล่า”

4 สกิลติดตัวที่ต้องอัปเวล ถ้าอยากเป็นนักบัญชีสาย Collaboration

โอเค เรารู้แล้วว่าต้องคุยกับใคร คุยเรื่องอะไร แต่จะทำยังไงให้การพูดคุยมันราบรื่นและมีประสิทธิภาพล่ะ? นี่คือ 4 สกิลสำคัญที่น้องๆ ควรเริ่มฝึกฝนตั้งแต่วันนี้!

1. สกิลการสื่อสาร (Communication Skill): ไม่ใช่แค่พูดเก่ง แต่คือการ “แปลสาร” จากภาษาบัญชีสุดเทพ (เช่น เดบิต, เครดิต, ค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญ) ให้กลายเป็นภาษาคนธรรมดาที่พี่ๆ ทีมมาร์เก็ตติ้งหรือทีมเซลส์เข้าใจได้ง่ายๆ ลองฝึกอธิบายเรื่องยากๆ ให้เพื่อนที่ไม่ใช่สายบัญชีฟังดูสิ!
2. ความฉลาดทางเทคโนโลยี (Tech Savviness): ยุคนี้ใช้แค่ Excel ขั้นพื้นฐานไม่พอแล้วนะ! เราต้องรู้จักเครื่องมืออื่นๆ ด้วย เช่น โปรแกรม ERP, โปรแกรมวิเคราะห์และแสดงผลข้อมูล (Data Visualization) อย่าง Tableau หรือ Power BI และเครื่องมือสื่อสารในทีมอย่าง Slack หรือ Microsoft Teams
3. ความเข้าอกเข้าใจ (Empathy): ก่อนจะเดินไปบอกทีมเซลส์ว่า “ทำไมทำยอดไม่ได้ตามเป้า!” ลองพยายามทำความเข้าใจมุมมองของเขาก่อน “เป้าที่ตั้งไว้มันสูงไปรึเปล่า? ตลาดมีการแข่งขันสูงขึ้นมั้ย?” การที่เราเข้าใจปัญหาของแผนกอื่น จะทำให้เราหาทางแก้ไขร่วมกันได้ดีขึ้น
4. สกิลการแก้ปัญหา (Problem-Solving): หน้าที่ของเราไม่ใช่แค่รายงานว่า “เกิดปัญหาอะไรขึ้น” แต่ต้องช่วยคิดต่อด้วยว่า “เราจะแก้ปัญหานี้ได้อย่างไร” โดยใช้ข้อมูลทางการเงินที่เรามีมาสนับสนุน เช่น “ยอดขายตกเพราะคู่แข่งลดราคา… ถ้าเราจะทำโปรโมชั่นสู้ เราควรลดราคาได้กี่เปอร์เซ็นต์ถึงจะไม่ขาดทุน?”

บทสรุป: จากคนคุมตัวเลข สู่คนคุมเกม

โลกของนักบัญชีกำลังเปลี่ยนไปอย่างน่าตื่นเต้น เราไม่ได้เป็นแค่ “ผู้บันทึกอดีต” ผ่านงบการเงินอีกต่อไป แต่เรากำลังกลายเป็น “ผู้ร่วมสร้างอนาคต” ขององค์กร การทำงานร่วมกับแผนกอื่นไม่ใช่แค่ทางเลือก แต่มันคือ “ทางรอด” และเป็นหัวใจสำคัญที่จะทำให้เราประสบความสำเร็จในสายอาชีพนี้

ดังนั้น น้องๆ คนไหนที่กำลังเรียนบัญชีอยู่ หรือสนใจอยากจะเรียนสายนี้ ลองเปิดใจให้กว้าง ฝึกฝน Soft Skills ต่างๆ โดยเฉพาะการทำงานเป็นทีมและการสื่อสารให้มากๆ แล้วน้องๆ จะพบว่าวิชาชีพบัญชีนั้นสนุก ท้าทาย และมีคุณค่ามากกว่าที่เคยคิดไว้เยอะเลย

อนาคตของวงการบัญชีกำลังรอคนแบบน้องๆ ที่พร้อมจะ Collaborate และสร้างความเปลี่ยนแปลงอยู่นะ! สู้ๆ!