การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเพื่อการปฏิบัติตามกฎระเบียบและเพิ่มประสิทธิภาพควบคุมภายในองค์กร

ในยุคที่ธุรกิจขับเคลื่อนด้วยข้อมูลและการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว การกำกับดูแลกิจการที่ดีและการปฏิบัติตามกฎระเบียบ (Compliance) ไม่ใช่ทางเลือกอีกต่อไป แต่เป็นหัวใจสำคัญของความยั่งยืนองค์กร นักบัญชียุคใหม่ จำเป็นต้องมีทักษะที่มากกว่าการบันทึกตัวเลข แต่ต้องสามารถนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อเสริมสร้างระบบ การควบคุม ภายในให้แข็งแกร่ง ซึ่งเป็นความรู้ที่สำคัญตั้งแต่ระดับ ปริญญาตรี จนถึง ปริญญาโท และ ปริญญาเอก

1. เข้าใจหัวใจของการควบคุมภายในผ่านกรอบ COSO

ก่อนจะพูดถึงเทคโนโลยี เราต้องเข้าใจพื้นฐานที่สำคัญที่สุด นั่นคือระบบ การควบคุม ภายใน (Internal Control) ซึ่งเป็นกระบวนการที่ออกแบบมาเพื่อให้องค์กรบรรลุวัตถุประสงค์ด้านการดำเนินงาน, การรายงานทางการเงิน และการปฏิบัติตามกฎหมายและกฎระเบียบ โดยกรอบการดำเนินงานที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลคือ กรอบ COSO (The Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission) ซึ่งเป็นรากฐานความรู้ที่บัณฑิต ปริญญาตรี สาขาบัญชีทุกคนต้องเรียนรู้ และมีการศึกษาวิจัยเชิงลึกในระดับ ปริญญาโท และ ปริญญาเอก

กรอบ COSO ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่:

• สภาพแวดล้อมการควบคุม (Control Environment): วัฒนธรรมและโครงสร้างองค์กรที่ส่งเสริมความซื่อสัตย์และจริยธรรม
• การประเมินความเสี่ยง (Risk Assessment): การระบุและวิเคราะห์ความเสี่ยงที่อาจขัดขวางการบรรลุเป้าหมาย
• กิจกรรมการควบคุม (Control Activities): นโยบายและขั้นตอนที่ช่วยให้มั่นใจว่ามีการจัดการความเสี่ยงอย่างเหมาะสม
• สารสนเทศและการสื่อสาร (Information and Communication): การส่งผ่านข้อมูลที่เกี่ยวข้องและมีคุณภาพทั้งภายในและภายนอกองค์กร
• การติดตามและประเมินผล (Monitoring Activities): กระบวนการประเมินคุณภาพของระบบ การควบคุม ภายในอย่างต่อเนื่อง

2. เทคโนโลยี: อาวุธสำคัญของนักบัญชียุคใหม่

เมื่อมีกรอบการทำงานที่แข็งแกร่งแล้ว เทคโนโลยีจะเข้ามาเป็นเครื่องมือทวีคูณประสิทธิภาพ นักบัญชียุคใหม่ ไม่สามารถทำงานแบบเดิมได้อีกต่อไป พวกเขาต้องประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเหล่านี้เพื่อยกระดับ การควบคุม ภายใน:

• Robotic Process Automation (RPA): ใช้หุ่นยนต์ซอฟต์แวร์ทำงานซ้ำๆ ที่มีกฎเกณฑ์ชัดเจน เช่น การกระทบยอดบัญชี, การตรวจสอบเอกสาร ซึ่งช่วยลดความผิดพลาดจากมนุษย์ (Human Error) และเพิ่มความแม่นยำในการควบคุม
• Data Analytics & AI: ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่เพื่อตรวจจับความผิดปกติ หรือหารูปแบบที่น่าสงสัยซึ่งอาจบ่งชี้ถึงการทุจริตหรือช่องโหว่ของระบบควบคุมได้รวดเร็วกว่าการสุ่มตรวจแบบดั้งเดิม
• Cloud Computing: ช่วยให้การเข้าถึงข้อมูลและการทำงานร่วมกันเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมระบบรักษาความปลอดภัยที่ได้มาตรฐาน ทำให้การควบคุมการเข้าถึงข้อมูล (Access Control) ทำได้ง่ายขึ้น
• GRC (Governance, Risk, and Compliance) Platforms: ซอฟต์แวร์ที่รวมศูนย์การบริหารจัดการด้านการกำกับดูแล, ความเสี่ยง และการปฏิบัติตามกฎระเบียบไว้ในที่เดียว ทำให้องค์กรมีภาพรวมและสามารถติดตามสถานะ การควบคุม ได้แบบเรียลไทม์

3. การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีเพื่อประเมินประสิทธิผลของการควบคุม

หนึ่งในความท้าทายที่สุดคือ “จะรู้ได้อย่างไรว่าระบบควบคุมที่มีอยู่นั้นดีพอ?” เทคโนโลยีให้คำตอบที่ชัดเจนกว่าเดิมในกระบวนการ ประเมินประสิทธิผลของการควบคุม ซึ่งเป็นหัวข้อที่น่าสนใจอย่างยิ่งสำหรับการทำวิทยานิพนธ์ในระดับ ปริญญาโท และ ปริญญาเอก

จากเดิมที่ต้องอาศัยการตรวจสอบเป็นรอบ (Periodic Audit) ปัจจุบันเราสามารถใช้เทคนิค การตรวจสอบและติดตามอย่างต่อเนื่อง (Continuous Auditing & Monitoring) โดยใช้ Data Analytics ดึงข้อมูลจากระบบ ERP มาวิเคราะห์แบบอัตโนมัติเพื่อค้นหาสิ่งที่ผิดปกติได้ทันที ตัวอย่างเช่น ระบบสามารถแจ้งเตือนเมื่อมีการอนุมัติใบสั่งซื้อที่เกินวงเงิน หรือมีการแก้ไขข้อมูลคู่ค้าโดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งเป็นการยกระดับการ ประเมินประสิทธิผลของการควบคุม จากเชิงรับ (Reactive) เป็นเชิงรุก (Proactive)

4. ACC SPU ม.ศรีปทุม: ปั้นนักบัญชีพร้อมรับโลกดิจิทัล

การจะสร้าง นักบัญชียุคใหม่ ที่มีความสามารถรอบด้านเช่นนี้ได้ จำเป็นต้องมีสถาบันการศึกษาที่มองการณ์ไกลและปรับปรุงหลักสูตรให้ทันสมัยอยู่เสมอ คณะบัญชี มหาวิทยาลัยศรีปทุม หรือ ACC SPU เป็นหนึ่งในผู้นำด้านการศึกษาบัญชียุคดิจิทัล ที่ผสานความรู้ทางทฤษฎีที่แข็งแกร่งอย่าง กรอบ COSO เข้ากับการฝึกปฏิบัติใช้เทคโนโลยีและซอฟต์แวร์บัญชีชั้นนำ

นักศึกษาตั้งแต่ระดับ ปริญญาตรี ที่ ม.ศรีปทุม จะได้เรียนรู้และลงมือปฏิบัติจริงกับเครื่องมือวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อเตรียมความพร้อมสู่การเป็นนักบัญชีที่ตลาดงานต้องการ และสำหรับผู้ที่ต้องการความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง หลักสูตร ปริญญาโท และ ปริญญาเอก ก็มุ่งเน้นการทำวิจัยที่สามารถนำความรู้ด้านเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้เพื่อแก้ปัญหาจริงในโลกธุรกิจได้

ดูรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับ หลักสูตรที่น่าสนใจของคณะบัญชี ม.ศรีปทุม

5. คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

สรุป: การผสมผสานระหว่างความเข้าใจในหลักการพื้นฐานอย่าง กรอบ COSO กับความสามารถในการประยุกต์ใช้เทคโนโลยี คือกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จขององค์กรและวิชาชีพบัญชีในอนาคต การเลือกสถาบันการศึกษาที่ส่งเสริมทักษะเหล่านี้ตั้งแต่ระดับ ปริญญาตรี จึงเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าสำหรับเส้นทางอาชีพของ นักบัญชียุคใหม่ ทุกคน