เทคนิคการวิเคราะห์งบการเงินสำหรับคัดเลือกหุ้นคุณภาพ

1. P/E Ratio (Price-to-Earnings Ratio): หุ้นนี้ “ถูก” หรือ “แพง”?

มันคืออะไร?: P/E บอกเราว่า ถ้าเราซื้อหุ้นตัวนี้วันนี้ เราต้องรออีกกี่ปีถึงจะได้ “กำไร” คืนทุนทั้งหมด (ถ้าสมมติว่าบริษัททำกำไรได้เท่าเดิมทุกปีนะ) พูดง่ายๆ คือ ตัววัดความถูก-แพงของหุ้นนั่นเอง

สูตร (ดูให้รู้เฉยๆ): ราคาหุ้นต่อหุ้น / กำไรสุทธิต่อหุ้น

วิธีดูง่ายๆ:

• P/E ต่ำ: อาจจะแปลว่าหุ้นราคา “ถูก” เมื่อเทียบกับกำไรที่ทำได้ เราใช้เวลาคืนทุนสั้นกว่า
• P/E สูง: อาจจะแปลว่าหุ้นราคา “แพง” หรือนักลงทุนคาดหวังว่าบริษัทจะเติบโตสูงมากๆ ในอนาคต เลยยอมจ่ายแพงไว้ก่อน

ทริคจากรุ่นพี่: อย่าดู P/E ตัวเดียวโดดๆ! ต้องเอาไปเทียบกับหุ้นตัวอื่นใน “อุตสาหกรรมเดียวกัน” ด้วยนะ เช่น เอา P/E ของหุ้นธนาคาร A ไปเทียบกับหุ้นธนาคาร B ไม่ใช่เอาไปเทียบกับหุ้นโรงพยาบาล C เพราะแต่ละธุรกิจมีธรรมชาติการเติบโตไม่เหมือนกัน

ตัวอย่างเห็นภาพ: สมมติเพื่อนเปิดร้านชานมไข่มุก ลงทุน 100,000 บาท ปีแรกได้กำไร 10,000 บาท แบบนี้ P/E ก็คือ 100,000 / 10,000 = 10 เท่า หรือ 10 ปีคืนทุนนั่นเอง!

2. P/BV Ratio (Price-to-Book Value Ratio): จ่ายแพงกว่า “มูลค่าทางบัญชี” แค่ไหน?

มันคืออะไร?: ถ้า P/E เทียบกับ “กำไร” P/BV จะเทียบกับ “ส่วนของเจ้าของ” หรือถ้าบริษัทเจ๊งวันนี้ แล้วขายทรัพย์สินทุกอย่างทิ้ง จ่ายหนี้ทั้งหมด จะเหลือเงินคืนให้ผู้ถือหุ้นเท่าไหร่ (นั่นคือ Book Value) P/BV บอกว่าราคาหุ้นตอนนี้แพงกว่ามูลค่าทางบัญชีนั้นกี่เท่า

สูตร: ราคาหุ้นต่อหุ้น / มูลค่าทางบัญชีต่อหุ้น

วิธีดูง่ายๆ:

• P/BV < 1: แปลว่าเราซื้อหุ้นได้ในราคาที่ “ถูกกว่า” มูลค่าทรัพย์สินของบริษัทซะอีก! เหมือนซื้อของได้ส่วนลด โคตรน่าสนใจเลยใช่ไหมล่ะ? (แต่มันอาจจะมีเหตุผลที่คนอื่นไม่ซื้อก็ได้นะ ต้องดูอย่างอื่นประกอบ)
• P/BV > 1: เป็นเรื่องปกติของหุ้นส่วนใหญ่ แปลว่าตลาดให้ค่ากับ “อนาคต” และ “ความสามารถในการสร้างกำไร” ของบริษัทมากกว่ามูลค่าทรัพย์สินที่มีอยู่

ทริคจากรุ่นพี่: P/BV เหมาะมากกับการดูหุ้นในกลุ่มที่ต้องมีสินทรัพย์เยอะๆ เช่น ธนาคาร, อสังหาริมทรัพย์ หรือโรงงานอุตสาหกรรม

3. ROE (Return on Equity): บริษัทเอาเงินเราไป “ต่อยอด” ได้เก่งแค่ไหน?

มันคืออะไร?: นี่คือหัวใจของการหาหุ้นคุณภาพเลย! ROE บอกว่า เงินทุนของผู้ถือหุ้น (Equity) ทุกๆ 100 บาท บริษัทสามารถเอาไปสร้างผลตอบแทนหรือ “กำไร” กลับมาได้กี่บาท

สูตร: กำไรสุทธิ / ส่วนของผู้ถือหุ้น

วิธีดูง่ายๆ:

• ROE สูง: แปลว่าผู้บริหารเก่งมาก! เอาเงินของผู้ถือหุ้นไปลงทุนต่อยอดได้ผลกำไรกลับมาอย่างมีประสิทธิภาพสุดๆ
• ROE ต่ำ: อาจจะแปลว่าบริษัทไม่สามารถสร้างผลตอบแทนที่ดีจากเงินทุนได้

ทริคจากรุ่นพี่: พี่ชอบมองหาหุ้นที่มี ROE สูงกว่า 15% และ “สม่ำเสมอ” ติดต่อกันหลายๆ ปี (เช่น 3-5 ปี) มันแสดงให้เห็นว่าบริษัทนี้ไม่ได้เก่งแค่ปีเดียว แต่เก่งจริง! นี่แหละสัญญาณของหุ้นคุณภาพสูง

4. D/E Ratio (Debt-to-Equity Ratio): หนี้เยอะไปมั้ย? เสี่ยงล้มรึเปล่า?

มันคืออะไร?: บอกสัดส่วนระหว่าง “หนี้สิน” กับ “ส่วนของเจ้าของ” หรือพูดง่ายๆ คือ บริษัทนี้ “รวยด้วยเงินตัวเอง” หรือ “รวยเพราะไปกู้มา”?

สูตร: หนี้สินรวม / ส่วนของผู้ถือหุ้นรวม

วิธีดูง่ายๆ:

• D/E ต่ำ (เช่น < 1 เท่า): สบายใจได้! บริษัทใช้เงินทุนของตัวเองเป็นหลัก มีหนี้น้อย ความเสี่ยงทางการเงินต่ำ เหมือนคนที่ไม่ค่อยมีหนี้บัตรเครดิต
• D/E สูง (เช่น > 2 เท่า): ต้องระวัง! บริษัทพึ่งพาเงินกู้เยอะ ถ้าเศรษฐกิจไม่ดี หรือหมุนเงินไม่ทัน อาจจะมีปัญหาเรื่องจ่ายดอกเบี้ยจนล้มได้เลย เหมือนคนมีหนี้ท่วมหัว

ทริคจากรุ่นพี่: บางธุรกิจอย่างโรงไฟฟ้า หรือธนาคาร การมี D/E สูงอาจเป็นเรื่องปกติ เพราะต้องกู้มาลงทุนเยอะ แต่ถ้าเป็นธุรกิจทั่วไป การมี D/E ต่ำจะปลอดภัยกว่ามาก โดยเฉพาะสำหรับมือใหม่อย่างเรา

5. GPM (Gross Profit Margin): ขายของดี “กำไรขั้นต้น” เหลือเยอะไหม?

มันคืออะไร?: อัตรากำไรขั้นต้น บอกเราว่า จากยอดขาย 100 บาท พอหัก “ต้นทุนสินค้า” (เช่น ค่าวัตถุดิบ) ออกไปแล้ว บริษัทจะเหลือกำไรกี่บาท

สูตร: (ยอดขาย – ต้นทุนขาย) / ยอดขาย

วิธีดูง่ายๆ:

• GPM สูง: แสดงว่าบริษัทมีความสามารถในการแข่งขันสูงมาก! อาจจะเพราะแบรนด์แข็งแกร่ง (คนยอมจ่ายแพง) หรือควบคุมต้นทุนได้ดีเยี่ยม (ซื้อวัตถุดิบได้ถูกกว่าคู่แข่ง)
• GPM ต่ำ: อาจจะอยู่ในธุรกิจที่การแข่งขันสูงมาก ต้องตัดราคากันตลอดเวลา ทำให้เหลือกำไรนิดเดียว

ทริคจากรุ่นพี่: ให้ดู “แนวโน้ม” ของ GPM ด้วย ถ้ามันเพิ่มขึ้นทุกปีๆ แสดงว่าบริษัทกำลังแข็งแกร่งขึ้นเรื่อยๆ นี่เป็นสัญญาณที่ดีมากๆ เลยล่ะ!