การจัดการสำนักงานบัญชีให้มีมาตรฐานระดับสากลนั้น จำเป็นต้องมีกรอบการดำเนินการงาน เพื่อการควบคุณภาพระดับมาตรฐานสากล กรอบหนึ่ง คือ หลักการควบคุมคุณภาพมาตรฐานสากล ที่กำหนดโดยกรมพัฒนาธุรกิจการค้า กระทรวงพานิชย์ หรือ ISQC ซึ่ง ISQC1 กำหนดไว้เรื่อง
1. ความรับผิดชอบของผู้บริหารของสำนักงานบัญชี
2. ข้อกำหนดด้านจรรยาบรรณของสำนักงานบัญชี
3. กระบวนการที่เกี่ยวข้องกับลูกค้าของสำนักงานบัญชี
4. การจัดการทรัพยากรของสำนักงานบัญชี
5. การปฏิบัติงานของสำนักงานบัญชี
6. การติดตามตรวจสอบของสำนักงานบัญชี
7. การจัดการเอกสารของสำนักงานบัญชี
อีกกรอบหนึ่งคือมาตรฐานการควบคุมคุณภาพสำนักงานงานสอบบัญชี ออกโดยสภาวิชาชีพบัญชี หรือ TSQC ซึ่ง TSQC1 กำหนดให้สำนักงานสอบบัญชีและผู้สอบบัญชีต้องจัดให้มีระบบการควบคุมคุณภาพงานสอบบัญชี องค์ประกอบที่สำคัญที่มาตรฐานฉบับนี้ ได้แก่
1. ความรับผิดชอบของผู้นำต่อคุณภาพภายในสำนักงาน สำนักงานต้องจัดให้มีนโยบายและวิธีปฏิบัติเพื่อให้ตระหนักว่าคุณภาพเป็นสิ่งจำเป็นในการปฏิบัติงาน บทบาทของหัวหน้าสำนักงานสอบบัญชีเพื่อให้สำนักงานมีคุณภาพตามที่กำหนด
2. ข้อกำหนดด้านจรรยาบรรณที่เกี่ยวข้อง กำหนดให้สำนักงานและบุคลากรของสำนักงานปฏิบัติตามข้อกำหนดจรรยาบรรณของผู้ประกอบวิชาชีพบัญชี
3. การตอบรับงานสอบบัญชี สำนักงานต้องมีกระบวนการและวิธีปฏิบัติในการตอบรับงานสอบบัญชี รวมถึงการคงไว้ซึ่งความสัมพันธ์กับลูกค้าและงานที่มีลักษณะเฉพาะ
4. ทรัพยากรบุคคล สำนักงานต้องออกแบบวิธีปฏิบัติเพื่อให้สำนักงานมีบุคลากรที่มีคุณภาพ มีทักษะความรู้ ความสามารถ และยึดมั่นในหลักจรรยาบรรณที่เพียงพอ
5. การปฏิบัติงาน กำหนดวิธีปฏิบัติงานให้เป็นไปตามมาตรฐานวิชาชีพ และข้อกำหนดทางกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
6. การติดตามผลคือ การติดตามผลเกี่ยวกับนโยบาย วิธีปฏิบัติในการควบคุมคุณภาพ
จะเห็นว่าไม่ว่าจะเป็น ISQC1หรือ TSQC1 เนื้อหาแทบไม่แตกต่างกันเลย ไม่ว่าจะนำมาประยุกต์กับสำนักงานบัญชีหรือสำนักงานสอบบัญชี ก็ใช้ได้ทั้งสิ้น อาจแตกต่างกันบ้างในถ้อยคำ แต่ก็เกี่ยวข้องและเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ใครอยากทำสำนักงานบัญชีหรือไม่รู้ว่าการบริหารจัดการสำนักงานบัญชีต้องเริ่มต้นอย่างไร ควรเริ่มต้นจากทั้งสองกรอบนี้ จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง
1. ความรับผิดชอบของผู้บริหารของสำนักงานบัญชี
2. ข้อกำหนดด้านจรรยาบรรณของสำนักงานบัญชี
3. กระบวนการที่เกี่ยวข้องกับลูกค้าของสำนักงานบัญชี
4. การจัดการทรัพยากรของสำนักงานบัญชี
5. การปฏิบัติงานของสำนักงานบัญชี
6. การติดตามตรวจสอบของสำนักงานบัญชี
7. การจัดการเอกสารของสำนักงานบัญชี
อีกกรอบหนึ่งคือมาตรฐานการควบคุมคุณภาพสำนักงานงานสอบบัญชี ออกโดยสภาวิชาชีพบัญชี หรือ TSQC ซึ่ง TSQC1 กำหนดให้สำนักงานสอบบัญชีและผู้สอบบัญชีต้องจัดให้มีระบบการควบคุมคุณภาพงานสอบบัญชี องค์ประกอบที่สำคัญที่มาตรฐานฉบับนี้ ได้แก่
1. ความรับผิดชอบของผู้นำต่อคุณภาพภายในสำนักงาน สำนักงานต้องจัดให้มีนโยบายและวิธีปฏิบัติเพื่อให้ตระหนักว่าคุณภาพเป็นสิ่งจำเป็นในการปฏิบัติงาน บทบาทของหัวหน้าสำนักงานสอบบัญชีเพื่อให้สำนักงานมีคุณภาพตามที่กำหนด
2. ข้อกำหนดด้านจรรยาบรรณที่เกี่ยวข้อง กำหนดให้สำนักงานและบุคลากรของสำนักงานปฏิบัติตามข้อกำหนดจรรยาบรรณของผู้ประกอบวิชาชีพบัญชี
3. การตอบรับงานสอบบัญชี สำนักงานต้องมีกระบวนการและวิธีปฏิบัติในการตอบรับงานสอบบัญชี รวมถึงการคงไว้ซึ่งความสัมพันธ์กับลูกค้าและงานที่มีลักษณะเฉพาะ
4. ทรัพยากรบุคคล สำนักงานต้องออกแบบวิธีปฏิบัติเพื่อให้สำนักงานมีบุคลากรที่มีคุณภาพ มีทักษะความรู้ ความสามารถ และยึดมั่นในหลักจรรยาบรรณที่เพียงพอ
5. การปฏิบัติงาน กำหนดวิธีปฏิบัติงานให้เป็นไปตามมาตรฐานวิชาชีพ และข้อกำหนดทางกฎหมายที่เกี่ยวข้อง
6. การติดตามผลคือ การติดตามผลเกี่ยวกับนโยบาย วิธีปฏิบัติในการควบคุมคุณภาพ
จะเห็นว่าไม่ว่าจะเป็น ISQC1หรือ TSQC1 เนื้อหาแทบไม่แตกต่างกันเลย ไม่ว่าจะนำมาประยุกต์กับสำนักงานบัญชีหรือสำนักงานสอบบัญชี ก็ใช้ได้ทั้งสิ้น อาจแตกต่างกันบ้างในถ้อยคำ แต่ก็เกี่ยวข้องและเป็นไปในทิศทางเดียวกัน ใครอยากทำสำนักงานบัญชีหรือไม่รู้ว่าการบริหารจัดการสำนักงานบัญชีต้องเริ่มต้นอย่างไร ควรเริ่มต้นจากทั้งสองกรอบนี้ จะเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง
——————–
คุณสิทธิชัย ทรัพย์แสนดี
นักศึกษาหลักสูตรบัญชีมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีปทุม
กรรมการผู้จัดการ บริษัท ทรัพย์แสนดีการบัญชี จำกัด
คุณสิทธิชัย ทรัพย์แสนดี
นักศึกษาหลักสูตรบัญชีมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีปทุม
กรรมการผู้จัดการ บริษัท ทรัพย์แสนดีการบัญชี จำกัด
