การตรวจสอบบัญชีด้าน ESG และความยั่งยืน: มาตรฐานใหม่ในวิชาชีพบัญชี
โลกธุรกิจกำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว การวัดผลความสำเร็จไม่ได้จำกัดอยู่แค่ตัวเลขทางการเงินอีกต่อไป แต่ครอบคลุมถึงมิติทางสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล หรือที่เรียกว่า ESG ซึ่งกลายเป็นมาตรฐานใหม่ที่นักลงทุนและผู้มีส่วนได้เสียทั่วโลกให้ความสำคัญ และนี่คือโอกาสและความท้าทายครั้งใหม่ของ “วิชาชีพบัญชี”
1. ESG คืออะไร และทำไมจึงสำคัญต่อโลกธุรกิจ?
ESG เป็นตัวย่อที่มาจากคำว่า Environmental (สิ่งแวดล้อม), Social (สังคม), และ Governance (ธรรมาภิบาล) ซึ่งเป็น 3 ปัจจัยหลักที่ใช้วัดผลการดำเนินงานขององค์กรอย่างยั่งยืน นอกเหนือจากผลกำไร
- Environmental: การจัดการผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การปล่อยก๊าซเรือนกระจก การจัดการขยะ การใช้พลังงานหมุนเวียน
- Social: การดูแลพนักงาน ชุมชน และผู้มีส่วนได้เสีย เช่น สิทธิมนุษยชน ความปลอดภัยในที่ทำงาน ความสัมพันธ์กับชุมชน
- Governance: การกำกับดูแลกิจการที่ดี เช่น ความโปร่งใส โครงสร้างคณะกรรมการ การต่อต้านการทุจริต
ในปัจจุบัน นักลงทุนสถาบันและผู้บริโภคยุคใหม่ต่างใช้ข้อมูล ESG เพื่อประกอบการตัดสินใจลงทุนและสนับสนุนแบรนด์ ทำให้บริษัทที่ให้ความสำคัญกับ ESG มีความน่าเชื่อถือสูง สามารถเข้าถึงแหล่งทุนได้ง่ายขึ้น และสร้างความได้เปรียบในการแข่งขันในระยะยาว
2. การตรวจสอบบัญชีด้าน ESG: มิติใหม่ที่ท้าทายวิชาชีพ
เมื่อข้อมูล ESG มีความสำคัญ การตรวจสอบเพื่อให้เกิดความเชื่อมั่น (Assurance) ในข้อมูลเหล่านั้นจึงกลายเป็นสิ่งจำเป็น การตรวจสอบด้าน ESG ไม่เหมือนกับการตรวจสอบทางการเงินแบบดั้งเดิม (Financial Audit) ที่เน้นตัวเลขในงบการเงิน แต่เป็นการตรวจสอบข้อมูลที่ไม่ใช่ตัวเงิน (Non-financial Data) ซึ่งมีความซับซ้อนและหลากหลายกว่ามาก
ผู้ตรวจสอบต้องประเมินกระบวนการเก็บข้อมูล ปริมาณการปล่อยคาร์บอนที่บริษัทรายงาน ชั่วโมงการอบรมพนักงาน หรือแม้กระทั่งความสอดคล้องของนโยบายกับหลักสิทธิมนุษยชน ซึ่งต้องอาศัยความเข้าใจที่ลึกซึ้งกว่าแค่มาตรฐานการบัญชี แต่ยังต้องเชื่อมโยงกับศาสตร์อื่นๆ ด้วย
“การตรวจสอบ ESG ไม่ใช่แค่การตรวจสอบตามกฎระเบียบ (Compliance Audit) หรือการเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน (Operational Audit) แต่เป็นการตรวจสอบ ‘คำมั่นสัญญา’ ที่องค์กรมีต่อโลกและสังคม”
นอกจากนี้ การตรวจสอบระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ (IT Audit) ก็เข้ามามีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการรับรองความถูกต้องและน่าเชื่อถือของข้อมูล ESG ที่ถูกรวบรวมผ่านระบบดิจิทัลต่างๆ
3. ทักษะที่จำเป็นสำหรับผู้ตรวจสอบบัญชี ESG แห่งอนาคต
การก้าวเข้าสู่สายงานนี้ต้องอาศัยชุดทักษะที่ผสมผสานระหว่างความรู้ดั้งเดิมและความสามารถใหม่ๆ ดังนี้:
- ความเข้าใจในมาตรฐานความยั่งยืน: ต้องรู้จักและเข้าใจกรอบการรายงานต่างๆ เช่น GRI, SASB และ มาตรฐานสากล เช่น IFRS S1 และ S2 ที่กำลังจะมีบทบาทมากขึ้น
- ทักษะการวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analytics): สามารถวิเคราะห์ชุดข้อมูลขนาดใหญ่ที่ไม่ใช่ข้อมูลทางการเงิน เพื่อหาความเชื่อมโยงและระบุความเสี่ยง
- การคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking): สามารถตั้งคำถามและประเมินความสมเหตุสมผลของข้อมูลและกระบวนการขององค์กรได้
- ทักษะการสื่อสาร: สามารถอธิบายผลการตรวจสอบที่ซับซ้อนให้ผู้บริหารและผู้มีส่วนได้เสียเข้าใจได้ง่าย
4. คณะบัญชี ม.ศรีปทุม (ACC SPU) ปั้นนักบัญชียุคใหม่ รับเทรนด์ ESG
การเลือกสถาบันการศึกษาที่มองเห็นอนาคตของวิชาชีพจึงเป็นกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จ คณะบัญชี มหาวิทยาลัยศรีปทุม (ACC SPU) คือหนึ่งในผู้นำที่ปรับปรุงหลักสูตรให้ทันสมัยและตอบโจทย์ความต้องการของตลาดแรงงานยุคใหม่อย่างต่อเนื่อง
หลักสูตรที่ครอบคลุมทุกระดับการศึกษา
ที่ ม.ศรีปทุม เราเตรียมความพร้อมให้นักศึกษาในทุกระดับ ตั้งแต่การปูพื้นฐานที่แข็งแกร่งในระดับ ปริญญาตรี ซึ่งสอดแทรกความรู้ด้านการวิเคราะห์ข้อมูลและเทคโนโลยีดิจิทัล ไปจนถึงการศึกษาเชิงลึกในระดับ ปริญญาโท และ ปริญญาเอก ที่เน้นการวิจัยและการสร้างองค์ความรู้ใหม่ๆ ด้านการบัญชีเพื่อความยั่งยืน
เรียนรู้จากตัวจริง ประสบการณ์จริง
หลักสูตรของ ACC SPU เน้นการเรียนรู้ผ่านกรณีศึกษาจริง เชิญวิทยากรผู้เชี่ยวชาญจากบริษัทชั้นนำและสำนักงานตรวจสอบบัญชี Big 4 มาแบ่งปันประสบการณ์ ทำให้นักศึกษาได้เห็นภาพว่าทฤษฎีถูกนำไปใช้อย่างไรในการทำ Financial Audit และการตรวจสอบด้าน ESG ในโลกธุรกิจจริง พร้อมสร้างเครือข่ายที่แข็งแกร่งก่อนจบการศึกษา
ไม่ว่าคุณจะสนใจศึกษาต่อในระดับ ปริญญาตรี, ปริญญาโท หรือ ปริญญาเอก การเลือกเรียนที่ คณะบัญชี SPU คือการลงทุนเพื่ออนาคตที่มั่นคงในวิชาชีพที่กำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดด
5. บทสรุป: ก้าวสู่การเป็นนักบัญชีและผู้ตรวจสอบแห่งอนาคต
การตรวจสอบบัญชีด้าน ESG และความยั่งยืนไม่ใช่เพียงกระแสชั่วคราว แต่เป็น “มาตรฐานใหม่” ของวิชาชีพที่จะทวีความสำคัญยิ่งขึ้นในอนาคต การเตรียมความพร้อมด้วยองค์ความรู้และทักษะที่ถูกต้องตั้งแต่วันนี้ คือใบเบิกทางสู่การเป็นนักบัญชีและผู้ตรวจสอบบัญชีที่เป็นที่ต้องการของทุกองค์กร และ ม.ศรีปทุม (SPU) พร้อมที่จะเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างอนาคตนั้นให้กับคุณ
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
1. ทำไมการตรวจสอบ ESG จึงมีความจำเป็น ทั้งที่ไม่ได้เป็นข้อบังคับทางกฎหมายเหมือนงบการเงิน?
ตอบ: แม้บางส่วนยังไม่เป็นข้อบังคับ แต่แรงกดดันจากนักลงทุน ผู้บริโภค และตลาดทุนทั่วโลก ทำให้องค์กรต้องเปิดเผยข้อมูล ESG ที่โปร่งใสและน่าเชื่อถือ การมีผู้ตรวจสอบภายนอกให้การรับรอง จะช่วยสร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้มีส่วนได้เสียทั้งหมด และลดความเสี่ยงด้านชื่อเสียงขององค์กรได้อย่างมหาศาล
2. การตรวจสอบทางการเงิน (Financial Audit) แตกต่างกับการตรวจสอบ ESG อย่างไร?
ตอบ: Financial Audit มุ่งเน้นการตรวจสอบความถูกต้องของตัวเลขและรายการในงบการเงินตามมาตรฐานการบัญชี เพื่อให้ข้อมูลทางการเงินมีความน่าเชื่อถือ ในขณะที่การตรวจสอบ ESG มุ่งเน้นการตรวจสอบข้อมูลที่ไม่ใช่ตัวเงิน เช่น กระบวนการเก็บข้อมูลการปล่อยก๊าซเรือนกระจก นโยบายด้านแรงงาน ซึ่งต้องใช้เกณฑ์การวัดผลและมาตรฐานที่แตกต่างออกไป
3. การเรียนหลักสูตรปริญญาตรีบัญชีที่ SPU จะช่วยเตรียมความพร้อมสำหรับสายงาน ESG ได้อย่างไร?
ตอบ: หลักสูตร ปริญญาตรี ที่คณะบัญชี SPU ได้ถูกออกแบบมาให้มากกว่าการเรียนบัญชีแบบเดิมๆ โดยมีการบูรณาการความรู้ด้านเทคโนโลยีดิจิทัล การวิเคราะห์ข้อมูล และความเข้าใจในธุรกิจยุคใหม่เข้าไปในหลักสูตร นักศึกษาจะได้เรียนรู้เครื่องมือที่ทันสมัยและแนวคิดด้านความยั่งยืน ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญในการต่อยอดไปสู่การเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการตรวจสอบ ESG ในอนาคต
การตรวจสอบบัญชีในยุค ESG ไม่ได้เป็นเพียงการยืนยันความถูกต้องของงบการเงิน แต่คือการสร้างความเชื่อมั่น ความโปร่งใส และความยั่งยืนให้องค์กร นักบัญชีรุ่นใหม่จึงต้องพร้อมกับมาตรฐานใหม่ที่ท้าทายมากกว่าเดิม ที่คณะบัญชี มหาวิทยาลัยศรีปทุม เราสร้างนักบัญชีที่ก้าวทันโลกธุรกิจ เรียนกับตัวจริง ประสบการณ์จริง เพื่ออนาคตวิชาชีพที่มั่นคง
