กรณีศึกษา: วิเคราะห์สัญญาณเตือนจาก Current Ratio และ Quick Ratio บริษัทจดทะเบียน

เคยรู้สึกมั้ยว่าเวลาเราเห็นตัวเลขเยอะๆ ในงบการเงินแล้วมันตาลายไปหมด? วันนี้เราจะมาจับสองตัวเลขเด็ด ที่เหมือนเป็น “ปรอทวัดไข้” ทางการเงินของบริษัท นั่นก็คือ Current Ratio และ Quick Ratio บอกเลยว่าแค่เข้าใจสองตัวนี้ ก็เหมือนเรามีเครื่องสแกนสุขภาพบริษัทเบื้องต้นอยู่ในมือแล้ว! มาดูกันว่ามันจะส่ง “สัญญาณเตือน” อะไรให้เราได้บ้าง

พื้นฐานต้องแน่น! Current Ratio & Quick Ratio คืออะไรกันแน่?

ก่อนจะไปดูเคสจริงจัง เรามาปูพื้นกันก่อนแบบง่ายที่สุดในสามโลก ลองนึกภาพตามนะ… เงินในกระเป๋าตังค์เราตอนนี้ คือ “สภาพคล่อง” พร้อมจ่ายค่าชานมไข่มุกได้ทันที แต่ถ้าเรามีของสะสมหายากที่ต้องเอาไปขายก่อนถึงจะได้เงิน แบบนี้สภาพคล่องจะต่ำกว่า

บริษัทก็เหมือนกัน! พวกเขาต้องการ “สภาพคล่อง” หรือความสามารถในการเปลี่ยนสินทรัพย์เป็นเงินสด เพื่อจ่ายหนี้ระยะสั้น (หนี้ที่ต้องจ่ายใน 1 ปี) ซึ่งเจ้า 2 Ratio นี้แหละคือตัววัดสภาพคล่องที่ว่า

1. Current Ratio (อัตราส่วนทุนหมุนเวียน) – เครื่องวัดพลังด่านแรก

ตัวนี้เป็นเหมือนการเช็กสุขภาพโดยรวมขั้นพื้นฐานสุดๆ เลย มันบอกเราว่า “บริษัทมีสินทรัพย์หมุนเวียนเป็นกี่เท่าของหนี้สินหมุนเวียน”

• สินทรัพย์หมุนเวียน (Current Assets): คือของที่บริษัทมีและคาดว่าจะเปลี่ยนเป็นเงินสดได้ใน 1 ปี เช่น เงินสด, เงินฝาก, ลูกหนี้การค้า (คนที่ติดเงินบริษัทเรา), และ สินค้าคงคลัง (Inventory)
• หนี้สินหมุนเวียน (Current Liabilities): คือหนี้ที่บริษัทต้องจ่ายคืนใน 1 ปี เช่น เงินกู้ระยะสั้นจากธนาคาร, เจ้าหนี้การค้า (บริษัทเราติดเงินคนอื่น)

โดยทั่วไปแล้ว ค่า Current Ratio ที่มากกว่า 1 เท่า ก็ถือว่าโอเคในเบื้องต้น เพราะหมายความว่ามีสินทรัพย์พอจะจ่ายหนี้ระยะสั้นได้ แต่ถ้าต่ำกว่า 1 เมื่อไหร่… นั่นคือสัญญาณธงเหลืองแรกเลย! 🚩

2. Quick Ratio (อัตราส่วนทุนหมุนเวียนเร็ว) หรือ Acid-Test Ratio – เครื่องวัดพลังขั้นแอดวานซ์

ชื่อก็บอกอยู่แล้วว่า “Quick” และ “Acid-Test” (การทดสอบกรด) คือมันเข้มข้นกว่า! ตัวนี้จะโหดกว่า Current Ratio โดยการตัด “สินค้าคงคลัง (Inventory)” ออกไปก่อนคำนวณ

ทำไมต้องตัดสินค้าคงคลังออก? เพราะมันคือสินทรัพย์ที่เปลี่ยนเป็นเงินสดยากที่สุดไง! ลองนึกดูสิ บริษัทผลิตเสื้อผ้าออกมา 100,000 ตัว จะขายหมดเกลี้ยงในวันเดียวได้มั้ย? ยากมาก! บางทีอาจจะขายไม่ออก ตกรุ่น หรือเสื่อมสภาพไปเลยก็ได้ Quick Ratio เลยวัดสภาพคล่องที่แท้ทรูแบบไม่มโนว่าของจะขายได้หมด

ค่า Quick Ratio ที่มากกว่า 1 เท่า ถือว่าแข็งแกร่งมากๆ เพราะแสดงว่าบริษัทมีสินทรัพย์สภาพคล่องสูงจริงๆ พร้อมจ่ายหนี้ได้โดยไม่ต้องพึ่งพาการขายของในสต็อกเลย

กรณีศึกษา: บริษัท เทคฟิวเจอร์ จำกัด (มหาชน) – TFG (สมมติ)

มาถึงส่วนที่สนุกที่สุด! เราจะมาสวมบทนักสืบการเงินกัน สมมติว่ามีบริษัทชื่อ “เทคฟิวเจอร์” หรือ TFG ทำธุรกิจเกี่ยวกับแกดเจ็ตไอที เราไปเจอข้อมูลทางการเงินของเขา 2 ปีล่าสุดมาแบบนี้

แค่ดูเผินๆ อาจจะรู้สึกว่า “เอ๊ะ สินทรัพย์หมุนเวียนปี 67 ก็เพิ่มขึ้นนี่นา จาก 1,000 เป็น 1,300 ล้านบาท น่าจะดีสิ?”… อย่าเพิ่งด่วนสรุป! เรามาคำนวณ Ratio กันดีกว่า

Step 1: คำนวณ Current Ratio

• ปี 2566: 1,000 / 500 = 2.0 เท่า
• ปี 2567: 1,300 / 1,000 = 1.3 เท่า

วิเคราะห์: เห็นมั้ย! แม้สินทรัพย์จะดูเพิ่มขึ้น แต่ Current Ratio กลับลดลงอย่างน่าตกใจ จาก 2.0 เหลือแค่ 1.3 เท่า แปลว่าความสามารถในการจ่ายหนี้ระยะสั้นลดลงเกือบครึ่ง! นี่คือ 🚨 สัญญาณเตือนที่ 1 🚨

Step 2: คำนวณ Quick Ratio (เพื่อความชัวร์)

• ปี 2566: (1,000 – 500) / 500 = 500 / 500 = 1.0 เท่า
• ปี 2567: (1,300 – 900) / 1,000 = 400 / 1,000 = 0.4 เท่า

วิเคราะห์: ชัดเลย! Quick Ratio ของปี 67 ดิ่งลงไปเหลือแค่ 0.4 เท่า ซึ่ง ต่ำกว่า 1 อย่างมีนัยสำคัญ นี่คือ 🚨 สัญญาณเตือนที่ 2 (แบบไซเรนดังลั่น!) 🚨 มันบอกเราว่า ถ้า TFG ขายของในสต็อกไม่ได้เลยตอนนี้ พวกเขาจะมีเงินสดและเงินจากลูกหนี้แค่ 400 ล้านบาท แต่มีหนี้ที่ต้องจ่ายถึง 1,000 ล้านบาท! สถานการณ์สุ่มเสี่ยงมาก!

Step 3: ถอดรหัสเบื้องหลังตัวเลข

เมื่อเราเห็นสัญญาณเตือนแล้ว หน้าที่ของนักสืบอย่างเราคือการหา “สาเหตุ” ครับ

1. เงินสดลดฮวบ: เงินสดลดจาก 300 เหลือ 150 ล้านบาท บริษัทเอาเงินไปทำอะไร? จ่ายหนี้? ลงทุนเพิ่ม? หรือธุรกิจขาดทุนจนเงินสดหด?
2. สินค้าคงคลังบวมเป่ง: นี่คือตัวปัญหาหลัก! สินค้าคงคลังพุ่งจาก 500 ไปเป็น 900 ล้านบาท! ทำไมถึงเพิ่มขึ้นขนาดนี้?
   • ผลิตของออกมาเยอะเกินไป แต่ขายไม่ได้? (แกดเจ็ตตกรุ่น?)
   • การบริหารสต็อกผิดพลาด?
   • ยอดขายตกฮวบ?
3. หนี้สินเพิ่มเท่าตัว: หนี้ระยะสั้นเพิ่มจาก 500 เป็น 1,000 ล้านบาท! บริษัทกู้เงินมาทำไม? ใช่กู้มาเพื่อหมุนเงินจ่ายค่าใช้จ่ายเพราะขายของไม่ได้รึเปล่า?

ถาม-ตอบ สไตล์เด็กวิทย์-คณิต  🤓