บัญชี vs การเงิน: สงครามเลือกคณะที่ต้องเจอ เลือกเรียนต่อหรือทำงานสายไหนดี?

Chapter 1: มองคนละมุม… บัญชี VS การเงิน ต่างกันยังไง?

ก่อนจะไปไกลกว่านี้ เรามาทำความเข้าใจหัวใจหลักของสองวิชานี้กันก่อน พี่จะลองเปรียบเทียบให้เห็นภาพง่ายๆ นะ

ลองจินตนาการว่าบริษัทคือ “ร่างกาย” ของคนคนหนึ่ง

• นักบัญชี (Accounting) ก็เหมือนกับ “หมอที่ตรวจสุขภาพประจำปี” หน้าที่หลักคือการเก็บข้อมูลสุขภาพทั้งหมดที่เกิดขึ้น ในอดีตจนถึงปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นความดัน ชีพจร ผลเลือด ทุกอย่างต้องถูกบันทึกอย่างถูกต้อง แม่นยำตามหลักการแพทย์ (มาตรฐานการบัญชี) เพื่อสรุปออกมาเป็น “รายงานผลสุขภาพ” (งบการเงิน) ที่บอกว่าร่างกายนี้แข็งแรงดีไหม มีไขมันเท่าไหร่ มีจุดไหนต้องระวังเป็นพิเศษ
• นักการเงิน (Finance) ก็เหมือนกับ “นักวางแผนสุขภาพและเทรนเนอร์ส่วนตัว” ที่จะเอารายงานผลสุขภาพจากหมอมาวิเคราะห์ แล้ววางแผนไปสู่ อนาคต ว่า “โอเค ผลเลือดเป็นแบบนี้ เราควรกินอะไร ออกกำลังกายแบบไหนดี?” หรือ “ถ้าอยากวิ่งมาราธอนปีหน้า ต้องสร้างกล้ามเนื้อส่วนไหน?” หรือ “ตอนนี้มีเงินอยู่ก้อนหนึ่ง จะเอาไปซื้ออาหารเสริมตัวไหนให้คุ้มค่าที่สุด?”

เห็นภาพชัดขึ้นไหม? สรุปสั้นๆ คือ:

• บัญชี: โฟกัสที่การบันทึก จัดเก็บ และนำเสนอข้อมูลทางการเงินที่เกิดขึ้นแล้วให้ ถูกต้องและตรวจสอบได้ เพื่อบอกเล่า “เรื่องราวในอดีต” ของบริษัท
• การเงิน: โฟกัสที่การนำข้อมูลจากบัญชีและข้อมูลอื่นๆ มาวิเคราะห์เพื่อตัดสินใจเรื่องเงินๆ ทองๆ สำหรับ อนาคต ไม่ว่าจะเป็นการลงทุน การจัดหาเงินทุน หรือการบริหารความเสี่ยง เพื่อสร้าง “ความมั่งคั่ง” ให้กับบริษัท

ทั้งสองสายงานสำคัญและต้องทำงานร่วมกันเสมอ ขาดใครไปไม่ได้เลย เหมือนหมอกับเทรนเนอร์นั่นแหละ

Chapter 2: เจาะลึกรายสาขา! ถ้าเลือกแล้ว… จะต้องเจออะไรบ้าง?

เมื่อเข้าใจความแตกต่างเบื้องต้นแล้ว เรามาลงลึกกันดีกว่าว่าถ้าเลือกเดินแต่ละเส้นทาง ชีวิตในมหา’ลัยและโลกการทำงานจะเป็นยังไง

ฝั่งบัญชี (The Guardian of Accuracy)

เหมาะกับใคร:

• คนที่มีความละเอียดรอบคอบสูงมาก ช่างสังเกต จับผิดเก่ง
• คนที่ชอบอะไรที่เป็นระบบระเบียบ มีกฎเกณฑ์ชัดเจน (เพราะมาตรฐานบัญชีคือคัมภีร์!)
• คนที่มีความอดทนสูง สามารถทำงานซ้ำๆ กับตัวเลขและเอกสารได้
• คนที่ซื่อสัตย์ มีจรรยาบรรณ เพราะต้องดีลกับข้อมูลความลับของบริษัท

เรียนอะไรบ้าง:

แน่นอนว่าวิชาหลักๆ ก็หนีไม่พ้น บัญชีขั้นต้น, บัญชีขั้นกลาง, บัญชีขั้นสูง, บัญชีต้นทุน, บัญชีภาษีอากร, การสอบบัญชี, กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจ, ระบบสารสนเทศทางการบัญชี บอกเลยว่าเรียนลึกและละเอียดมาก

เส้นทางอาชีพ (จบบัญชีทำงานอะไรได้บ้าง?):

• ผู้สอบบัญชี (Auditor): อาชีพสุดคลาสสิกและเป็นที่ต้องการสูงมาก โดยเฉพาะในบริษัท Big 4 (PwC, Deloitte, EY, KPMG) ทำหน้าที่เป็นคนนอกที่เข้าไปตรวจสอบว่างบการเงินที่บริษัททำนั้น “ถูกต้องตามมาตรฐาน” หรือไม่ เปรียบเหมือนกรรมการตัดสินในสนาม
• นักบัญชี (Accountant): ประจำอยู่ในบริษัทต่างๆ ทำหน้าที่บันทึกรายรับ-รายจ่าย ปิดงบประจำเดือน/ปี จัดทำรายงานให้ผู้บริหาร
• ที่ปรึกษาด้านภาษี (Tax Consultant): ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายภาษี ช่วยบริษัทวางแผนภาษีให้ถูกต้องและประหยัดที่สุด
• นักบัญชีบริหาร (Management Accountant): ทำบัญชีเพื่อใช้ภายในองค์กร เช่น บัญชีต้นทุน เพื่อให้ข้อมูลผู้บริหารในการตัดสินใจ
• ผู้ตรวจสอบภายใน (Internal Auditor): พนักงานของบริษัทที่คอยตรวจสอบการทำงานของฝ่ายต่างๆ ว่าเป็นไปตามนโยบายหรือไม่
• นักวิชาการ/อาจารย์: สำหรับคนที่รักการสอนและทฤษฎี
• รับราชการ: เช่น กรมสรรพากร, กรมตรวจบัญชีสหกรณ์, ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย (ตลท.)

ไม้ตายประจำสาย: CPA (Certified Public Accountant) หรือ ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต คือใบเบิกทางขั้นสุดของสายนี้ ใครมี CPA ติดตัว ค่าตัวจะพุ่งสูงปรี๊ดและเป็นที่ต้องการของทุกบริษัท

ฝั่งการเงิน (The Architect of Future Wealth)

เหมาะกับใคร:

• คนที่มีทักษะการวิเคราะห์ขั้นสูง ชอบมองภาพรวมและคาดการณ์อนาคต
• คนที่ติดตามข่าวสารเศรษฐกิจ การเมือง สังคมตลอดเวลา เพราะทุกอย่างมีผลต่อการเงิน
• คนที่กล้าตัดสินใจภายใต้ความเสี่ยงและแรงกดดัน
• คนที่มีทักษะการสื่อสารและนำเสนอที่ดี เพื่อโน้มน้าวให้คนอื่นเชื่อในการวิเคราะห์ของเรา

เรียนอะไรบ้าง:

วิชาจะเน้นไปที่การวิเคราะห์และเครื่องมือต่างๆ เช่น การเงินธุรกิจ (Corporate Finance), การลงทุน (Investment), ตราสารทางการเงิน (Financial Instruments), การบริหารความเสี่ยง (Risk Management), วาณิชธนกิจ (Investment Banking), การวิเคราะห์หลักทรัพย์

เส้นทางอาชีพ (จบการเงินทำงานอะไรได้บ้าง?):

• นักวิเคราะห์หลักทรัพย์ (Investment Analyst): ทำหน้าที่วิเคราะห์หุ้น ตราสารหนี้ หรือสินทรัพย์อื่นๆ เพื่อให้คำแนะนำ “ซื้อ-ขาย-ถือ” แก่นักลงทุน
• วาณิชธนากร (Investment Banker – IB): งานในฝันของเด็กไฟแนนซ์หลายคน ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาให้บริษัทในการระดมทุน เช่น การนำบริษัทเข้าตลาดหลักทรัพย์ (IPO) หรือการควบรวมกิจการ (M&A)
• ที่ปรึกษาการเงินส่วนบุคคล (Financial Advisor/Planner): วางแผนการเงินให้กับบุคคลทั่วไป ตั้งแต่การออม, การลงทุน, ภาษี, ไปจนถึงแผนเกษียณ
• ผู้จัดการกองทุน (Fund Manager): บริหารเงินลงทุนก้อนใหญ่ของกองทุนรวมต่างๆ เพื่อสร้างผลตอบแทนให้ได้ตามเป้าหมาย
• นักวิเคราะห์สินเชื่อ (Credit Analyst): ทำงานในธนาคารหรือสถาบันการเงิน วิเคราะห์ความสามารถในการชำระหนี้ของลูกหนี้ก่อนอนุมัติเงินกู้
• เจ้าหน้าที่บริหารความเสี่ยง (Risk Management Officer): คอยจับตาดุแลและป้องกันความเสี่ยงทางการเงินต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับองค์กร

ไม้ตายประจำสาย: CFA (Chartered Financial Analyst) คือคุณวุฒิวิชาชีพระดับโลกที่ได้รับการยอมรับสูงสุดในสายการลงทุนและการเงิน ใครสอบผ่านทั้ง 3 ระดับได้ ถือเป็นเทพเจ้าแห่งวงการเลยทีเดียว

Chapter 3: เรื่องจริงจัง… เงินเดือนและอนาคตสายไหนปังกว่ากัน?

มาถึงคำถามที่ทุกคนอยากรู้! เอาจริงๆ นะ เงินเดือนเริ่มต้นของสองสายนี้ไม่ต่างกันมากนัก โดยเฉพาะถ้าจบจากมหาวิทยาลัยชั้นนำในกรุงเทพฯ และเข้าบริษัทดีๆ ได้ แต่ความแตกต่างจะเริ่มเห็นชัดขึ้นเมื่อประสบการณ์และ Skill ของเราสูงขึ้น

• สายบัญชี: มีความ มั่นคงสูงมาก เพราะทุกบริษัทต้องมีนักบัญชี เส้นทางเติบโตชัดเจน เงินเดือนจะค่อยๆ ไต่ระดับขึ้นไปเรื่อยๆ ตามประสบการณ์และตำแหน่ง ยิ่งถ้าได้ CPA มาครอง รายได้จะก้าวกระโดดแบบชัดเจน
• สายการเงิน: มีความ ผันผวนสูงกว่า แต่ก็มีโอกาสสร้างรายได้ที่ สูงลิ่ว แบบไม่จำกัด โดยเฉพาะสาย IB หรือผู้จัดการกองทุน ที่รายได้มักจะผูกกับโบนัสตามผลงาน ถ้าทำได้ดี โบนัสอาจจะมากกว่าเงินเดือนหลายเท่าตัว แต่ก็ต้องแลกมากับความเครียดและความกดดันที่สูงมากเช่นกัน

ในยุคที่ AI และ Big Data กำลังมาแรง ทั้งสองสายงานก็ต้องปรับตัว นักบัญชีต้องใช้เทคโนโลยีมาช่วยในการตรวจสอบข้อมูลที่ซับซ้อนขึ้น ส่วนนักการเงินก็ต้องใช้ Data ในการวิเคราะห์เพื่อการตัดสินใจที่แม่นยำขึ้น เพราะงั้นไม่ว่าน้องๆ จะเลือกสายไหน ทักษะด้านเทคโนโลยีคือสิ่งที่ขาดไม่ได้เด็ดขาด!