ก่อนอื่นเลย… Generative AI คืออะไรกันแน่?

ใจเย็นๆ ไม่ต้องทำหน้าเบื่อใส่ศัพท์เทคนิค! พูดง่ายๆ เลยนะ Generative AI หรือ Gen AI ก็เหมือนมีเพื่อนเป็นอัจฉริยะที่ไม่ได้แค่ตอบคำถามที่เราถามได้ แต่ยังสามารถ ‘สร้าง’ สิ่งใหม่ๆ ขึ้นมาได้ด้วย ไม่ว่าจะเป็นการเขียนเรียงความ แต่งเพลง วาดรูป หรือแม้กระทั่งเขียนโค้ด! ที่เราคุ้นเคยกันดีก็คือ ChatGPT, Midjourney, หรือ Google Bard ไงล่ะ

แล้วมันมาเกี่ยวอะไรกับการเงิน? นี่แหละคือจุดเปลี่ยน! ลองนึกภาพว่าถ้าเรามีผู้ช่วยส่วนตัวที่สามารถเอารายรับ-รายจ่ายที่ยุ่งเหยิงของเรามาสรุปเป็นรายงานสวยๆ อ่านง่าย แถมยังวิเคราะห์พฤติกรรมการใช้เงินและให้คำแนะนำแบบส่วนตัวสุดๆ ได้อีก… ฟังดูดีใช่ไหมล่ะ? Gen AI ทำแบบนั้นได้เลย!

จาก “เงินหายไปไหนหมด” สู่ “รายงานการเงินส่วนบุคคลสุดคูล” ด้วย Gen AI

โอเค มาเข้าเรื่องจริงจังกันดีกว่า เราจะใช้เจ้า Gen AI นี้เปลี่ยนข้อมูลการเงินของเราให้กลายเป็นรายงานสุดเทพได้ยังไง มาดูกันเป็นสเต็ปเลย

สเต็ปที่ 1: รวบรวมข้อมูล (Data is King!)

ก่อนอื่นเราต้องมี ‘ข้อมูล’ ก่อน ซึ่งก็คือบันทึกรายรับ-รายจ่ายของเรานั่นเอง ไม่ต้องถึงกับต้องเป็นทางการมากก็ได้ แค่:

• จดในสมุด/แอป: แค่จดง่ายๆ ว่าวันนี้ได้เงินมาเท่าไหร่ จ่ายค่าอะไรไปบ้าง (ค่าข้าว, ค่าเดินทาง BTS/MRT, ค่าชานมไข่มุก, ค่าหนังสือ)
• Export จากแอปธนาคาร: เดี๋ยวนี้แอปธนาคารหลายๆ แห่งในไทย (GEO Targeting Keyword) สามารถสรุปยอดการใช้จ่ายรายเดือนเป็นหมวดหมู่ให้ได้ หรือบางทีก็ export ออกมาเป็นไฟล์ Excel ได้เลย

ตัวอย่างข้อมูลดิบที่เราจะเอาไปคุยกับ AI:

รายรับ:
- ค่าขนมรายสัปดาห์: 500 บาท
- เงินพิเศษจากที่บ้าน: 200 บาท

รายจ่าย:
- ค่าเดินทาง: 150 บาท
- ค่าอาหารกลางวัน: 250 บาท
- ค่าชานมไข่มุก: 80 บาท
- ซื้อหนังสือการ์ตูน: 95 บาท
- ดูหนังกับเพื่อน: 150 บาท
        

เห็นมะ? แค่ข้อมูลง่ายๆ แบบนี้เอง

สเต็ปที่ 2: ป้อนคำสั่ง (Prompt is Queen!)

นี่คือเวทมนตร์ของ Gen AI เราจะใช้ ‘Prompt’ หรือคำสั่ง เพื่อบอกให้ AI ทำในสิ่งที่เราต้องการ ลองนึกว่าเรากำลังคุยกับเพื่อนที่เก่งเลขมากๆ ก็ได้

ตัวอย่าง Prompt พื้นฐาน:

“ช่วยสรุปข้อมูลรายรับ-รายจ่ายต่อไปนี้ให้หน่อย คำนวณเงินคงเหลือ และจัดกลุ่มรายจ่ายเป็นหมวดหมู่ พร้อมแสดงผลเป็นเปอร์เซ็นต์ของรายจ่ายทั้งหมด [แล้วก็ตามด้วยข้อมูลดิบของเรา]”

สเต็ปที่ 3: รับผลลัพธ์และรายงานฉบับปฏิวัติ!

หลังจากป้อน Prompt ไปแป๊บเดียว… BINGO! AI จะสร้างผลลัพธ์ที่น่าทึ่งออกมาให้เรา จากข้อมูลตัวเลขธรรมดาๆ มันจะกลายเป็น:

รายงานสรุปการเงินประจำสัปดาห์

สรุปภาพรวม:

• รายรับรวม: 700 บาท
• รายจ่ายรวม: 725 บาท
• สถานะ: ติดลบ 25 บาท

วิเคราะห์สัดส่วนรายจ่าย:

• หมวดหมู่อาหารและเครื่องดื่ม (330 บาท): 45.5%
• หมวดหมู่ความบันเทิง (245 บาท): 33.8%
• หมวดหมู่การเดินทาง (150 บาท): 20.7%

ข้อสังเกตเบื้องต้น:
รายจ่ายในสัปดาห์นี้สูงกว่ารายรับ ทำให้สถานะการเงินติดลบ รายจ่ายส่วนใหญ่มาจากหมวดหมู่อาหารและเครื่องดื่ม ซึ่งคิดเป็นสัดส่วนเกือบครึ่งหนึ่งของรายจ่ายทั้งหมด

เห็นความแตกต่างไหม? จากตัวเลขเฉยๆ ตอนนี้เรารู้แล้วว่าเงินเราส่วนใหญ่หมดไปกับอะไร และสถานะการเงินเราเป็นยังไงบ้าง ง่ายกว่านั่งกดเครื่องคิดเลขเองเยอะ!

ขั้นกว่า: จาก “รายงาน” สู่ “คำแนะนำทางการเงินส่วนบุคคล” (Hyper-Personalization)

ความเจ๋งของ Gen AI ไม่ได้หยุดแค่การทำรายงาน แต่มันสามารถวิเคราะห์และให้คำแนะนำที่เหมาะกับเราโดยเฉพาะได้ด้วย แค่เราต้องถามให้ถูกจุด!

ลองใช้ Prompt ที่ลึกขึ้นไปอีก:

“จากรายงานก่อนหน้านี้ ฉันมีเป้าหมายอยากจะเก็บเงินให้ได้ 200 บาทในสัปดาห์หน้า ช่วยแนะนำหน่อยว่าฉันควรปรับลดค่าใช้จ่ายในหมวดหมู่ไหนดี โดยให้กระทบกับไลฟ์สไตล์น้อยที่สุด พร้อมยกตัวอย่างที่เป็นไปได้จริง”

และนี่คือสิ่งที่ AI อาจจะตอบกลับมา:

คำแนะนำเพื่อบรรลุเป้าหมายการออม 200 บาท/สัปดาห์

เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย คุณต้องลดรายจ่ายจาก 725 บาท ให้เหลือไม่เกิน 500 บาท (จากรายรับ 700 – เป้าหมายออม 200) หรือลดลงประมาณ 225 บาท นี่คือแนวทางที่เป็นไปได้:

1. ลดค่าใช้จ่ายหมวดอาหารและเครื่องดื่ม (เป้าหมาย: ลด 100-120 บาท):
   • ลดค่าชานมไข่มุก: จากสัปดาห์ละ 2-3 แก้ว (ประมาณ 80-120 บาท) ลองลดเหลือสัปดาห์ละ 1 แก้ว หรือทำชาดื่มเองจากบ้าน จะช่วยประหยัดได้ 40-80 บาท
   • เตรียมอาหารกลางวันจากบ้าน: หากเป็นไปได้ ลองเตรียมอาหารง่ายๆ จากบ้านไปทาน 1-2 วัน/สัปดาห์ อาจช่วยลดค่าใช้จ่ายได้อีก 50-80 บาท
2. ลดค่าใช้จ่ายหมวดความบันเทิง (เป้าหมาย: ลด 100-150 บาท):
   • หากิจกรรมทางเลือก: แทนการดูหนังในโรงภาพยนตร์ (150-200 บาท) ลองเปลี่ยนเป็นชวนเพื่อนมาดูหนังที่บ้านผ่านสตรีมมิ่ง หรือไปสวนสาธารณะแทน ซึ่งไม่มีค่าใช้จ่าย
   • จำกัดงบซื้อของสะสม: ตั้งงบสำหรับการซื้อหนังสือการ์ตูนหรือของสะสมอื่นๆ ไว้ล่วงหน้า เช่น ไม่เกิน 50 บาท/สัปดาห์

แผนปฏิบัติการตัวอย่าง: ลดค่าชานมเหลือ 1 แก้ว (-40 บาท) และเปลี่ยนจากการดูหนังในโรงเป็นการดูที่บ้าน (-150 บาท) รวมแล้วคุณจะประหยัดได้ 190 บาท ซึ่งใกล้เคียงกับเป้าหมายมาก!

สุดยอดไปเลยใช่ไหม? มันไม่ใช่แค่บอกว่า “ให้ประหยัดสิ” แต่บอกเลยว่าต้องทำอะไร ที่ไหน ยังไง แถมยังสมเหตุสมผลและปรับให้เข้ากับไลฟ์สไตล์วัยรุ่นอย่างเราด้วย นี่คือพลังของการมีที่ปรึกษาการเงิน AI ส่วนตัว!

ข้อควรระวัง! ดาบสองคมของการใช้ AI กับข้อมูลการเงิน

แม้ว่า Gen AI จะเจ๋งแค่ไหน แต่เราก็ต้องใช้อย่างระมัดระวังและมีสติมากๆ เหมือนกันนะทุกคน เรื่องนี้จริงจังมาก อ่านดีๆ เลย:

1. ความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัว (Privacy is EVERYTHING!)

คำเตือนที่สำคัญที่สุด: ห้าม! ห้ามเด็ดขาด! ในการใส่ข้อมูลส่วนตัวที่ละเอียดอ่อนลงไปใน AI สาธารณะ (เช่น ChatGPT เวอร์ชั่นฟรี) ข้อมูลพวกนี้ได้แก่:

• เลขบัตรประชาชน
• เลขบัญชีธนาคาร, เลขบัตรเครดิต/เดบิตเต็มๆ
• ชื่อ-นามสกุลจริง ที่อยู่ หรือเบอร์โทรศัพท์
• รหัสผ่านทุกชนิด

ให้ใช้ข้อมูลแบบสรุปยอดและไม่ระบุตัวตนเหมือนในตัวอย่างที่เราทำกันก็พอแล้ว เพราะข้อมูลที่เราป้อนเข้าไป อาจถูกนำไปใช้ในการเทรนโมเดล AI ต่อได้

2. ความถูกต้องของข้อมูล (AI ก็ “มั่ว” ได้)

บางครั้ง AI อาจเกิดอาการ “Hallucination” หรือการให้ข้อมูลที่ผิดพลาดได้ เช่น คำนวณเลขผิด หรืออ้างอิงข้อมูลที่ไม่เป็นความจริง ดังนั้น หน้าที่ของเราคือการตรวจสอบ (Double-check) ตัวเลขสำคัญๆ อีกครั้งเสมอ อย่าเชื่อ 100% โดยไม่ทวน

3. นี่คือ “เครื่องมือ” ไม่ใช่ “ผู้เชี่ยวชาญ”

Gen AI เป็นเครื่องมือช่วยวิเคราะห์และให้ไอเดียที่ดีมากๆ แต่มันไม่ใช่ที่ปรึกษาทางการเงินที่ได้รับใบอนุญาต สำหรับการตัดสินใจใหญ่ๆ ในอนาคต เช่น การลงทุนในสินทรัพย์เสี่ยง การกู้ยืมเงิน หรือการวางแผนภาษี ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญตัวจริงจะดีที่สุด

Q&A ถาม-ตอบ ข้อสงสัยยอดฮิตสไตล์ชาวเน็ต (AEO Focus)

รวบรวมคำถามที่หลายคนน่าจะอยากรู้ มาตอบกันแบบชัดๆ ตรงนี้เลย!