ประสิทธิภาพ คือ การทำงานอย่างประหยัดต้นทุน ให้เสร็จทันเวลา ภายในคุณภาพที่กำหนดไว้ ซึ่งหมายถึง ความสามารถในการทำงานให้เกิดผล หรือบรรลุเป้าหมายได้แบบประหยัดต้นทุน เสร็จทันเวลา ภายในคุณภาพที่ระบุไว้ โดยปัจจัยของประสิทธิภาพจะมีอยู่ 3 อย่าง ได้แก่ ค่าใช้จ่าย, เวลา และคุณภาพ ส่วน
ประสิทธิผล คือ การทำงานให้บรรลุเป้าหมาย ในคุณภาพและปริมาณที่ต้องการ ซึ่งหมายถึง ผลสำเร็จ หรือการทำงานให้บรรลุเป้าหมาย ในเชิงคุณภาพ เชิงปริมาณ หรือทำตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ เป้าหมายที่ใช้วัดประสิทธิผลก็มีอยู่ 2 อย่าง ได้แก่ เป้าหมายเชิงปริมาณ และ เป้าหมายเชิงคุณภาพ
ข้อแตกต่างระหว่าง ประสิทธิภาพ คือ การทำให้ถูกวิธี ส่วน ประสิทธิผล คือ การทำให้ผลงานออกมาดี
จะเห็นได้ว่าวิธีพัฒนาประสิทธิภาพและประสิทธิผลหลายอย่างมีความคล้ายคลึงกัน หลายครั้งที่การพัฒนาประสิทธิภาพจะทำให้เกิดประสิทธิผลที่ดีขึ้น หลายครั้งที่ความต้องการพัฒนาประสิทธิผลก็จะทำให้เกิดประสิทธิภาพที่ดีขึ้นเช่นกัน
อีกมุมมองหนึ่งก็คือ ประสิทธิภาพเป็นรูปแบบการพัฒนาในระยะสั้น เช่น การทำให้เร็วขึ้น ทำให้ถูกขึ้น แต่การพัฒนาระบบในระยะยาวต้องดูประสิทธิผล หมายถึงทำให้คุณภาพดีขึ้น ลูกค้าพึงพอใจมากขึ้น
ประสิทธิภาพและประสิทธิผลบางครั้งก็ขึ้นอยู่กับ ‘มุมมอง’ ของบริษัท ยกตัวอย่างเช่นแผนกบริการลูกค้า (customer services) ที่อาจจะถูกวัดผลการทำงานด้วย ‘ความพึงพอใจของลูกค้า’ (ประสิทธิผล) จำนวนสาย ที่รับได้ต่อวัน (ประสิทธิภาพ) หรืออาจจะเป็น ‘ตัวชี้วัดผสม’ เช่นความพึงพอใจของลูกค้าต่อจำนวนสายที่ได้รับ
นายทหารสัญญาบัตรประจำแผนก
สำนักงานปลัดบัญชีกองทัพบก
นักศึกษาหลักสูตรบัญชีมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศรีปทุม
