จากที่กระผมได้ทำงานที่ บริษัท เอ็ม เอ็ม เอ็น ซินดิเคท ออดิท จำกัด ตำแหน่ง Junior Auditor รายละเอียดที่สำคัญในการตรวจสอบของ Audit สำหรับงบ SME เมื่อมีงบเข้ามาใหม่ ทาง Audit จะต้องได้ งบทดลอง(TB) และบัญชีแยกประเภท(GL) เพื่อใช้ในการทำงบการเงิน ที่ประกอบไปด้วย งบแสดงฐานะทางการเงิน งบกำไรขาดทุน และงบแสดงการเปลี่ยนแปลงของผู้ถือหุ้น
เมื่อเราได้งบทดลองมา ให้ไปแจกแจงในงบการเงิน โดยใช้สูตรโปรแกรม Excel ที่เราใช้คือ VLOOKUP เพื่อช่วยในการทำงบให้เร็วขึ้น ซึ่งการทำตรวจสอบต้องใช้ Excel เก่งในระดับนึงเลย และเมื่องบการเงิน ตรงแล้ว “สินทรัพย์ + หนี้สิน = ส่วนของเจ้าของ” และไม่ Diff ให้เราเริ่มทำการตรวจได้เลย เนื่องจากบัญชี เรามี 5 หมวดหลักๆ คือ สินทรัพย์ หนี้สิน ทุน รายได้ และค่าใช้จ่าย เราจะเริ่มการตรวจหมวดสินทรัพย์ก่อนเลย หลักๆของการตรวจหมวดสินทรัพย์ ทาง Audit จะต้องขอ detail ประกอบงบจากทางบัญชี/ลูกค้า เพื่อทำการตรวจ ส่วนมากหมวดสินทรัพย์จะต้องทำ Confirm จากลูกค้าเป็นส่วนใหญ่ การทำคอนเฟิร์มส่งไปยังบุคคลที่ 3 เพื่อยืนยันยอด เป็นหลักฐานที่ยืนยันได้มากที่สุด เช่น เมื่อได้ Bank Statement จากลูกค้ามา Audit ต้องทำการส่ง คอนเฟิร์มไปยังสถาบันการเงินว่ายอดถูกต้องตรงกับ Bank Statement หรือเปล่า ขั้นตอนนี้สำคัญมากถ้าไม่ได้ Confirm จากสถาบันการเงิน Audit จะไม่สามารถรับรู้ได้ว่ายอดคงเหลือนี้ถูกต้อง เมื่อคอนเฟิร์มยอดคงเหลือถูกต้องจึงจะตรวจขั้นตอนต่อไปได้ หมวดหนี้สินก็ต้องทำคอนเฟิร์มส่งให้เจ้าหนี้ยืนยันยอด เช่นกัน เพื่อยืนยันยอดเจ้าหนี้ได้ถูกต้องและยอดตรงกับบัญชีแยกประเภท สามารถตรวจกับ Bank Statement ได้ว่าจ่ายเงินให้เจ้าหนี้ไปหรือยัง เมื่อคอนเฟิร์มถูกต้อง ก็ทำขั้นตอนต่อไปได้ครับ หมวดทุนนี้ก็สำคัญ ซึ่งการตรวจนี้ ต้องทำการขอหนังสือรับรองและบอจ.5 จากทางบริษัท เพื่อทำการตรวจว่ายอดคงเหลือที่ปรากฎในงบทดลองตรงกับยอดที่ระบุในหนังสือรับรองและบอจ.5 ตรวจสอบว่ามีการลดทุน/เพิ่มทุน หรือไม่ ยอดของผู้ถือหุ้นมีการเปลี่ยนแปลงหรือเปล่า ส่วนหมวดรายได้และหมวดค่าใช้จ่ายให้ทำการสุ่มตรวจยอดที่มากๆ หรือสุ่มตรวจประมาณ 80% ของยอดรายได้/ค่าใช้จ่าย ทั้งหมด สามารถตรวจสอบกับ Bank Statement หรือ ใบกำกับภาษี/ใบเสร็จรับเงิน เพื่อให้รับรู้ว่าได้จ่ายหรือรับเงินจริง หลังจากนั้น ทำการตรวจว่ามีรายการบัญชีใดที่ต้องปรับปรุง ให้ทำการปรับปรุงรายการ และทำรายงานให้ผู้สอบบัญชีตรวจและเซ็นต์งบ ถึงจะส่งให้ลูกค้า เป็นการเสร็จสิ้นการตรวจสอบงบ SMEs
สำหรับการตรวจสอบงบ SME นั้น เป็นการตรวจสอบที่ค่อนข้างยากสำหรับกระผมเลย หลังจากที่ได้เข้าไปทำงานได้ประมาณ 3 เดือน ผมได้เข้าใจด้านงานตรวจสอบมากขึ้นและเข้าใจมุมมองของลูกค้าด้วยเช่นกัน เป็นประสบการณ์ที่ดีจริงๆ
