เรียนจบสถาปัตย์ ทำงานอะไร? ต้องเป็นสถาปนิกอย่างเดียวไหม? มาหาคำตอบกัน!!
เริ่มจากสายออกแบบโดยตรงอย่างสถาปนิกที่จะเป็นผู้ให้บริการทางวิชาชีพ ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับงานก่อสร้าง การอุตสาหกรรม ทำสัญญากับเจ้าของโครงการผ่านทางการออกแบบอาคาร และการทำแบบก่อสร้าง
โดยสถาปนิกจะมีที่ปรึกษาผู้ให้คำแนะนำในเรื่องเทคนิคระดับซับซ้อนอย่างวิศวกร ที่จะเป็นผู้เชี่ยวชาญในแต่ละแขนงเกี่ยวกับการก่อสร้างในด้านต่างๆ ซึ่งสถาปนิกจะมีขอบเขตของงานที่ต่างกันตามความถนัดเฉพาะ
ถ้าจะให้พูดถึงอาชีพที่ฮิตไม่แพ้สถาปนิกก็คงไม่พ้นอาชีพนักออกแบบตกแต่งภายในอาคารบ้านเรือน ที่พักอาศัย ร้านค้า ร้านอาหาร สำนักงาน ออกแบบตกแต่งภายในเครื่องบิน รถยนต์ รถไฟ เรือ
หรือจะออกแบบตกแต่งภายในพื้นที่ประเภทอื่นๆ เช่น ออกแบบตกแต่งเวที ออกแบบนิทรรศการและงานแสดงสินค้าต่างๆ เป็นต้น
ไม่ใช่เรื่องแปลกที่เมื่อสถาปนิกทำงานไปสักพัก จะมีบางคนที่เริ่มทำงานข้ามสาย เช่น นักออกแบบภายในทำงานสถาปัตย์ สถาปนิกข้ามไปทำงานภูมิสถาปัตย์ สถาปนิกไปเป็น Graphic Designer หรือ Fashion Designer
ซึ่งก็ไม่เป็นปัญหาเลย เพราะการออกแบบทุกสาขามีพื้นฐานและจุดมุ่งหมายเดียวกัน คือการสร้างสรรค์สิ่งที่มีคุณค่าเหนือสิ่งธรรมดาสามัญ แล้วจึงแสดงออกมาเป็นสิ่งต่างๆ ในรูปแบบต่างๆ กัน แยกออกเป็นสาขาต่างๆ
การออกแบบและปรุงแต่งสิ่งแวดล้อมของมนุษย์และธรรมชาติให้มีความสมดุล ออกแบบการใช้สอยของเมืองและที่อยู่อาศัย สามารถออกแบบสวนสาธารณะ สวนสัตว์ การเป็นนักอนุรักษ์ธรรมชาติ สถานที่ราชการ อุทยานต่างๆ หรือเป็นนักอนุรักษ์โบราณสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ อนุรักษ์ชุมชนเมือง
มีหลายคนที่พอเรียนจบและทำงานไปซักพักก็พบความสนใจพิเศษของตัวเอง ก็ได้เลือกที่จะเรียนต่อปริญญาโท ปริญญาเอกในสาขาเฉพาะ ซึ่งมีให้เลือกหลายหลาย เช่นสาขาอนุรักษ์, เทคโนโลยีอาคาร, การประหยัดพลังงาน, การออกแบบแสง, การออกแบบเสียง, อสังหาริมทรัพย์, วัสดุศาสตร์ และอื่นๆ
ถือเป็นเส้นทางเลือกย่อยจากสายผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางอีกที สำหรับคนที่เรียนต่อแล้วสนใจมาทางสายวิชาการเพื่อพัฒนาองค์ความรู้ และถ่ายทอดความรู้ต่อให้กับเด็กสถาปัตย์รุ่นต่อไป
นอกจากอาชีพอิสระแล้ว ผู้ที่เรียนจบจากสถาปัตย์ก็ยังสามารถรับราชการตามกระทรวง ทบวง กรมต่างๆ และตามหน่วยงานเอกชนต่างๆ ได้อีกด้วย
เป็นนักออกแบบเพื่อการสื่อความหมาย สื่อโฆษณาบนพื้นผิวสองมิติและสามมิติ ออกแบบสัญลักษณ์และเอกลักษณ์เพื่อความงาม เพื่อการค้า ออกแบบสิ่งพิมพ์ โปสเตอร์ หนังสือ นิตยสาร กราฟิคดีไซน์ต่างๆ บนสื่ออิเล็กทรอนิกส์
การจัดการงานก่อสร้างหรือสาย CM (Construction Management) ในโครงการก่อสร้างขนาดใหญ่ เพราะแค่ผู้ออกแบบกับผู้รับเหมาไม่สามารถทำงานก่อสร้างอาคารให้ออกมาดีได้ จำเป็นต้องมีผู้จัดการการก่อสร้างหน้างานเพื่อควบคุมงานก่อสร้างให้เป็นไปตามที่ควรจะเป็น ได้คุณภาพดีและเสร็จทันเวลา
ซึ่งเป็นงานที่มีรูปแบบเฉพาะ สำหรับคนที่จะทำงานนี้ได้จะต้องเป็นสถาปนิกหรือวิศวกรที่มีประสบการณ์การออกแบบ และการตรวจหน้างานมามากพอ ขอบอกเลยว่างานสายนี้รายได้ดีมาก
เนื่องจากสถาปนิกเป็นการรวมองค์ความรู้ที่หลากหลายมาใช้สร้างงาน และต้องมี Sense ในการแก้ปัญหา การจัดการ อีกทั้งยังต้องมีความสามารถในการเป็นผู้นำทีม
จึงไม่แปลกหากจะมีสถาปนิกบางคน ใช้สิ่งที่เรียนรู้เหล่านี้มาใช้ในการทำธุรกิจ แค่เพียงต้องเปลี่ยนจุดมุ่งหมายในการสร้างงานที่ดี ตอบสนองคุณค่าทางใจ มาเป็นการตอบสนองทางธุรกิจ
แต่จุดนี้ต้องระวังมากๆ เพราะมีสถาปนิกหลายคนที่ทำธุรกิจไม่ประสบความสำเร็จ เพราะไม่สามารถออกจากความเคยชิน ที่จะต้องทำงานให้ดีที่สุด ใครที่จะมาทางสายนี้ต้องระวังจุดนี้ให้ดีๆ
สำหรับใครที่ทำงานออกแบบแล้วรู้สึกว่ายังไม่ใช่ ก็ยังมีงานสายการขาย เป็นเซลล์ หรือ Designer ในบริษัทขายวัสดุ อุปกรณ์ ที่เกี่ยวกับการก่อสร้าง หรือเทคโนโลยีอาคาร
โดยตัวงานไม่ได้ด้อยไปกว่าการเป็นสถาปนิกเลย แถมยังมีข้อได้เปรียบคือรายได้จากค่า Commission และเป็นงานที่สร้างโอกาสทางธุรกิจได้มากอีกด้วย
สายงานอสังหาริมทรัพย์หรือ Real Estate คือการเข้าเป็นสถาปนิกร่วมทีมในบริษัทอสังหาฯ ซึ่งอาจจะต้องมีประสบการณ์การออกแบบงานโครงการ หรือเรียนต่อปริญญาโทสาขาที่เกี่ยวข้องอสังหาริมทรัพย์ น้องๆ จะได้ทำงานเกี่ยวกับการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นที่แต่ละที่ ว่ามีศักยภาพแค่ไหน ควรสร้างโครงการอะไร เกรดไหน ราคาขายเท่าไหร่ ต้อง Design ประมาณไหนจึงจะตอบโจทย์ลูกค้า
เนื่องจากงานออกแบบจะเป็นการทำเพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้า ซึ่งเป็นเจ้าของงานตัวจริง หรือไม่ก็เน้นการแก้ปัญหาบางอย่างเพื่อสร้างสิ่งที่ดีกว่าสิ่งเดิมๆ ที่เคยมีมา
ในขณะที่งานศิลปะมักเกิดจากประเด็นที่ตัวผู้สร้างงานต้องการสื่อออกไปให้คนอื่นได้รับรู้ จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่จะมีบางคนอยากจะทำงานที่สื่อถึงมันออกมาโดยไม่มีคนจ้างให้ทำ แล้วค่อยๆ กลายเป็นศิลปินเต็มตัว
ดูไม่เกี่ยวข้องกันเท่าไหร่ แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้เลยว่ามีคนในวงการบันเทิงหลายคนมากๆ ที่เรียนจบจากสถาปัตย์ เพราะด้วยความคิดสร้างสรรค์และไอเดียต่างๆ ที่ถูกปลูกฝังให้มีความคิดที่หลากหลาย ทำให้เราได้เจอคนที่เรียนจบสถาปัตย์มากมายทำงานอยู่ในทุกๆ สายงานของวงการบันเทิง
ใครที่สนใจเรียนด้านสถาปัตย์ สามารถเข้าไปอ่านรายละเอียดการเรียน ผลงานและกิจกรรมต่างๆ ได้ที่ arch.spu.ac.th/